LA FLEUR QUE TU M’AVAIS JETÉE – aria z opery Carmen

Portret Arii Bizeta LA FLEUR QUE TU M’AVAIS JETÉE

Przeczytaj ciekawe fakty i posłuchaj wspaniałych filmów na YouTube o słynnej arii “La fleur que tu m’avais jetée”.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o operze Carmen, kliknij na link do portretu opery

Aria – Synopsis & Tło

Jedną z najpiękniejszych arii w historii opery jest tak zwana aria kwiatowa, “la fleur que tu m’avais jetée”.

Synopsis: Carmen pragnie, by José dołączył do przemytników. Próbuje go namówić w tawernie przemytników, ale José chce prowadzić życie uczciwego żołnierza. Carmen jest rozczarowana tak małą odwagą i kpi z niego. José przysięga jej miłość i przypomina jej o kwiatku, który mu rzuciła.

W tej arii jest bardzo dużo psychologii. Abbate/Parker: “Arię wprowadza upiorna orkiestrowa retrospekcja, z powracającym tematem granym przez rożek angielski, jakby ten instrument miał być ustanowiony jako ujarzmiona siła… Na słowa “Et j’étais une chose à toi”, opatrzone przez Bizeta instrukcją “pp rall e dim”, José przechodzi do wysokiego B i utrzymuje je długo i niewiarygodnie cicho. Jest to moment, który bardzo przypomina zakończenie “Celeste Aida”. Teraz głos brzmi jakby został wessany w inną sferę. José jest tak zafascynowany Carmen, że zanurza się w jej muzycznym świecie.”

Jest kilka fragmentów, które wyróżniają się w tej arii. Już w otwarciu arii Bizet komponuje początek “La fleur” offbeat. Ciekawe wyjaśnienie tego można znaleźć w komentarzu do poniższego filmu Jussi Björlinga. Innym fragmentem jest “Je m’enivrais”, gdzie tenor musi delikatnie, ale bogato oddać wspomnienie sceny z kwiatami. Ważnym punktem jest “Te revoir, ô Carmen, oui, te revoir! Car tu n’avais eu qu’à paraître”, które musi być śpiewane z desperacją, aż do całkowitego poddania się w punkcie “Et j’étais une chose à toi”, które wyczerpany tenor szepcze bez orkiestrowego akompaniamentu. Utwór kończy się błagalnym, wysokim “O Carmen je t’aime”. Heroiczna nuta wysoka nie byłaby tu na miejscu, nawet gdyby była bardziej spektakularna.

Aria – tekst LA FLEUR QUE TU M’AVAIS JETÉE

La fleur que tu m’avais jetée,
Dans ma prison m’était restée.
Flétrie et séche, cette fleur
Gardait toujours sa douce odeur;
Et pendant des heures entiéres,
Sur mes yeux, fermant mes paupières,
De cette odeur je m’enivrais
Et dans la nuit je te voyais!
Jestem gotowy do pracy,
À te détester, à me dire :
Pourquoi faut-il que le destin
L’ait mise là sur mon chemin?
Puis je m’accusais de blasphème,
Et je ne sentais en moi-même,
Je ne sentais qu’un seul déisr,
Un seul désir, un seul espoir:
Te revoir, ô Carmen, oui,
te revoir!
Car tu n’avais eu qu’a paraître,
Qu’a jeter un regard sur moin
Pour t’emperer de tout mon être,
Ô ma Carmen!
Et j’étais une chose toi
Carmen, je t’aime!

“Spinto Tenor”

Rola Don José jest napisana dla tenora spinto (włoski) lub młodego tenora bohaterskiego (niemiecki). Głos jest silny i męski. Ma metaliczny blask w wysokich tonach. Urzeka bezwysiłkową mocą w wyższych tessiturach i wciąż jest zwinny. W wysokim rejestrze tenor Spinto potrafi zainspirować publiczność najwyższymi tonami.

Słynne interpretacje La fleur que tu m’avais jetée

Zaczynamy od interpretacji Jussi Björlinga Komentarz pochodzi z książki “The Björling Sound: A Recorded Legacy”

“Björling bez wahania atakuje otwierające wysokie F, nutę, która niezręcznie zbiega się z przerwą w rejestrze tenora. Bizet oczywiście doskonale zdawał sobie z tego sprawę; jego zamiarem było, aby tenor od samego początku brzmiał emocjonalnie wyeksponowany. Wyśpiewuje on słowo “fleur” (w partyturze oznaczone jako “con amore”) zbyt głośno i nie potrafi pieścić tego słowa kluczowego. Kształtuje jednak tę frazę z właściwą sobie delikatnością. Gorzkie wspomnienie (“Je me prenais à te maudire”) pozbawione jest zgryźliwych akcentów, ale następujące po nim przejście do As-dur potraktowane jest z niezwykłą soczystością. Kulminacja fortissimo w “Te revoir, o Carmen” jest znakomicie prowadzona z rozpływającym się legato i rytmiczną pilnością. Mimo, że rezygnuje z zapisanego diminuendo w wejściu do najwyższego B – nuty, która po raz kolejny obnaża emocjonalną wrażliwość José – jego wysoka nuta forte jest tak skoncentrowanego piękna, że napięcie emocjonalne zostaje uwolnione.”

La fleur que tu m’avais jetée (1) – Björling

Next Placido Domingo.

La fleur que tu m’avais jetée (2) – Domingo/Solti

Następny jest Vickers, kanadyjski tenor, znany z Wagnera.

La fleur que tu m’avais jetée (3) – Vickers/Karajan

I czwarta wersja z Jonasem Kaufmannem, genialnym Don José. Jak mówi Kesting: “Kaufmann jest idealną obsadą dla postaci złamanych, jak na przykład Don José”.

La fleur que tu m’avais jetée (4) – Kaufmann

Peter Lutz, opera-inside, internetowy przewodnik operowy po arii la fleur que tu m’avais jetée z opery Carmen.