Otto Nicolai’nin yazdığı Windsor’un Şen Kadınları – opera rehberi ve sinopsis

Online opera rehberi ve Nicolai’nin WINDSOR’UN ŞEN KADINLARI eserinin sinopsisi

Nicolai’nin komedisi İtalyan opera buffa ve erken dönem Alman Romantizminin unsurlarını bir araya getirir. Uvertür, içki şarkısı, güzel topluluklar ve ay korosu bugün hala ilham vermekte ve onu Biedermeier dönemi Alman Singspiel’inin ana eseri yapmaktadır.

 

 

 

İçerik

♪ Yorum

♪ Act I

Act II

Act III

 

Öne Çıkanlar

♪ Ouverture

♪ Nein, das ist doch wirklich zu keck

♪ Eure Tochter … Wenn Eure Seele je empfunden<

Nun eilt herbei … Frohsinn und Laune

Als Büblein klein an der Mutter Brust Falstaff’ın içki şarkısı

Horch, die Lerche singt im Hain Fenton’un Serenadı

♪ Fenton! …. Muss ich Dir noch einmal sagen

Bestürmen denn die lästigen … O solche Freuer wie die zwei, hahaha! Quartett

♪ Wer klopft? Quartett

O süsser Mond Ay Korosu

So hat denn der Schwank der fröhlichen Nacht vereinet auf immer der Liebenden Hände final terzetto

 

 

Kayıt önerisi

♪ Kayıt önerisi

 

 

 

Premiere

Berlin, 1849

Libretto

Salomon Hermann Mosenthal Shakespeare'in Windsor’un Şen Kadınları adlı eserinden uyarlanmıştır

The main roles

Sir John Falstaff, yoksul taşralı soylu (bas) - Mr. Fluth, Windsor vatandaşı (bariton) - Bayan Fluth, karısı (soprano) - Anna, Fluth'ların kızı (soprano) - Bayan Reich, Frau Fluth'un komşusu ve arkadaşı (mezzo-soprano) - Bay Reich, kocası (bas) - Fenton, beş parasız öğrenci (tenor) - Dr. Cajus, Fransız akademisyen (bas) - Junker Spärlich, zengin toprak sahibi asilzade (tenor)

Recording Recommendation

EMI, Gottlob Frick, Fritz Wunderlich, Edith Mathis, Kieth Engen, Ernst Gutstein, Ruth-Margret Pütz, Gisela Litz, Robert Heger ve Bavyera Devlet Operası Koro ve Orkestrası yönetiminde

 

 

 

 

İtalyan operasına yakınlık

Otto Nicolai hayatının on dört yılını İtalya’da geçirdi ve bunların çoğunu Roma’daki Prusya Elçiliği Şapeli’nin orgcusu olarak geçirdi. 23 yaşında Roma’ya geldiğinde, İtalyan müziğine şüpheyle yaklaştı ve derinlikten yoksun olmasını eleştirdi. Özellikle tiyatrolarda, tiyatro izleyicilerinin eğlence ihtiyacını karşılamak için bir akşamda farklı operalardan bir dizi eser gösterme modası onu rahatsız ediyordu. İtalyan opera müziğinin büyük duygusal etkisinden giderek daha fazla ilham aldı ve İtalyan ustalardan dersler aldı. Nicolai beş operasından dördünü İtalya için yazdı ve orada büyük başarı elde etti, ancak sadece beşinci Alman komedisi “Windsor’un Şen Kadınları” bugün hala sahnelenmektedir. 1842’de Belpaese’den Viyana’ya doğru yola çıktı. Orada, İtalya’da geçirdiği zamandan bir süre sonra operasını yazdı, ancak İtalyan müziğine olan yakınlığı her yerde hissedilebilir.

 

 

Libretto

Viyana’da Hofkapellmeister olarak kendisine Viyana için bir opera yazma fırsatı sunuldu. Nicolai daha sonra planlanan komedi için iyi bir hikaye bulamadığı için çok zaman kaybetti. Shakespeare’in komedisinde karar kıldığında, librettisti Hoffmeister kitabı bitirmeden Viyana’dan ayrıldı. Böylece son teslim tarihi geçti ve saray tiyatrosunda bir gösteri yapma hakkını kaybetti. Nicolai yılmadan çalışmaya devam etti ve 24 yaşında tanınmayan bir edebiyatçı olan Salomon Hermann Mosenthal’i librettoyu tamamlaması için görevlendirdi. Birkaç yıl sonra “Deborah” ile uluslararası üne kavuşacaktı.
Shakespeare’in 1600 tarihli orijinal eseri “Windsor’un Şen Kadınları”, Nicolai’den önce birkaç kez müziğe uyarlandı, ancak hiçbir beste başarılı olamadı. Nicolai’nin libretto üzerinde çok etkisi olmuştur. Konuyu kadınların entrikalarına odaklamayı amaçladı, Shakespeare’in ilk perdesini terk etti ve böylece Falstaff figürünü bir buffo rolüne indirgedi.

 

 

Müzik

Nicolai programatik yazılarında Alman derinliği ile İtalyan hafifliğinin birleşmesi gerektiğini savunmuştur. Her iki dünyanın en iyilerini birleştirmeyi başaran son kişi olan Mozart’ın hayranıydı.
Bu eserler İtalyan opera buffa’sının (parlando stili, Belcanto coloratura aryaları, Rossini benzeri crescendo toplulukları) ve Alman Singspiel’inin (sözlü diyaloglar, içki şarkıları, Alman romantik hayalet sahneleri) birçok unsurunu içerir. Sonuç, Nicolai’nin “komik-fantastik bir opera” olarak adlandırdığı ve melez kökenlerini uygun bir şekilde tanımlayan gerçek bir cross-over eserdir.

 

Prömiyer ve inceleme

Nicolai 1847’de Berlin’de kraliyet Kapellmeister’lığı görevini kabul etti ve operanın bir bölümünü bir saray konserinde sunmayı başardı. Gelen tepkiler o kadar olumluydu ki, Kral eserin sahnelenmesini emretti, ancak devrimci gelişmeler nedeniyle bu gecikti. 1849’da zamanı gelmişti ve Nicolai hızlı bir başarı elde etti. Üç ay sonra Nicolai 39 yaşında beyin kanamasından öldü ve eser daha sonra diğer şehirlerde tereddütlü bir şekilde sahnelendi. Yavaş yavaş Almanca konuşulan tiyatroların repertuarına girmeye başladı. Popülerliği Almanya dışında da arttı ve daha sonra 20 dile çevrildi. 68’li yıllardaki çalkantılarla birlikte opera gündemden düştü ve o zamandan beri sadece ara sıra sahnelendi.

 

 

 

 

 

 

 

Synopsis: Küçük bir kasaba olan Windsor’da, komşu aileler Reich ve Fluth’un evleri arasındadır.

Konser salonlarında sıkça duyulan heyecan verici bir uvertür, dinleyiciyi olay örgüsüne yönlendirir. Romantik, samimi sahnelerden ve neşeli, geniş kapsamlı görüntülerden oluşan bir tablodur. Üçüncü perdedeki orman sahnesinin romantik temasıyla başlar.

Ouvertüre – Kleiber

Synopsis: Bayan Fluth, Falstaff’tan bir aşk mektubu almıştır. Ancak şişman ve kibirli adamın teklifine cevap vermeyi aklından bile geçirmez. Bunu anlatmak için komşusuna gittiğinde, onun da bir mektup salladığını görür. Mektupların tamamen aynı olduğunu fark ederler. Öfkelenen iki arkadaş, beyefendiye bir ders vermeye karar verir.

Bayan Fluth Falstaff’ı tarif ederken sözlerini sakınmaz. İtalyan parlando stilinde, başlangıçta onu “şişman bir adam”, “eski hortum” ve “kabadayı” olarak tanımlar. Orta kısım iki sesin güzel bir kadansını gösterir ve süpürücü bir stretta ile sona erer.

Nein, das ist doch wirklich zu keck – Youngquist / Wells

Fenton Anna’nın babasını ikna etmek istiyor

Synopsis: İki arkadaşın kocaları hana giderken yolda karşılaşırlar. Fluth sürekli kıskançlığı yüzünden acı çekmektedir ve karısının başka erkeklerle göz göze geldiğine inanmaktadır. Reich’ın başka dertleri vardır, üç genç adam kızı Anna’ya kur yapmaktadır. Karısı Fransız akademisyen Dr. Caius’u tercih ederken, Reich basit fikirli ama zengin Sparsely’nin onunla evlendiğini görmek istemektedir. Beş parasız Fenton da genç kadına aşıktır. Umutsuzca Reich’ı kızıyla evlenmesine izin vermesi için ikna etmeye çalışır.

Nicolai, Fenton için melodik olarak ilham veren kısa bir arya ve ardından Fenton’un coşkulu melodisinin Reich’ın yapmacık ritmiyle tezat oluşturduğu bir düet besteledi.

Eure Tochter … Wenn Eure Seele je empfunden – Wunderlich / Engen

Bayan Fluth bir karar aldı

Synopsis: Bayan Fluth tedirgindir, erkekler kadınların kolay kurbanlar olduğunu düşünmektedir. Şövalyeye bir ders vermeye karar verir.

Nicolai bu performans için klasik İtalyan scena ed aria formunu seçti (yavaş) Cavatina – (hızlı) Cabaletta ve Stretta. Bayan Fluth dürüstçe tedirgindir, resitatif benzeri girişte virtüöz bir arpejde yüksek bir Do söyler. Daha sonra şarkıcı ciddi bir öfke ile sinsi bir kurnazlık arasında gidip gelir, sonunda kahkahalarıyla (“John Falstaff, ah! Seni seviyorum! Hahaha!”) kendini ele verir ve şişman şövalyeyi dövme planını açıklar. Ardından şarkımsı parça koloratura dolu bravura bir aryaya dönüşür.

İlk kayıtta savaş sonrası dönemin en büyük koloratür sopranolarından Lucia Popp’u dinliyoruz.

Nun eilt herbei … Frohsinn und Laune – Popp

 

Popp’un çağdaşı olan Edith Mathis’in kaydı da ikna edicidir. Popp’unkinden biraz daha hafif ve kız gibi olan çevik, lirik bir sese sahip ünlü bir Mozart şarkıcısıydı.

Nun eilt herbei … Frohsinn und Laune – Mathis

 

 

Falstaff’ın “görkemli” görünümü

Synopsis: İki kadın, Frau Reich’ın Bay Fluth’a gizlice bir mektup göndererek randevudan haberdar etmesi konusunda anlaşırlar. Falstaff, Frau Fluth’un evine doğru yola çıkar. Oraya vardığında, beyefendi bir saniye bile tereddüt etmez ve onu fethetmeye koyulur. Kapı çalınır, Bayan Reich kararlaştırıldığı gibi kapıdadır. Nefes nefese Bay Fluth’un eve doğru geldiğini ve baştan çıkarıcının kanını görmek istediğini söyler. Kendine güvenen şövalye birden sakinleşir ve iki hanımefendinin onu verilen çamaşır sepetine koymasını isteyerek kabul eder. Bay Fluth aceleyle içeri girer ve zina yapanı aramaya başlar.

Falstaff’ın ilk ortaya çıkışıyla Nicolai, şövalye aşığı olmak isteyen kişinin harika bir resmini çizer. İlk başta Nicolai, Handel’i anımsatan görkemli pirinç sesleriyle ona eşlik eder. Ardından Falstaff, şişman gurmenin ağırbaşlılığıyla çelişen, tonda görkemli sıçramalar ve gülünç bir koloraturla şarkı söyler.

So hab ich Dich errungen – Frick / Coertse

Synopsis: Bay Fluth aceleyle içeri girer ve zina yapanı aramaya başlar.

İşte, burada! – Karl Schmitt-Walter

Synopsis: Fluth evi ararken ve hizmetçiler çamaşır sepetini taşırken, iki kadın harika vakit geçirmektedir. Adam eli boş döndüğünde, Bayan Fluth haksız yere şüphelenilen kadını oynar, onu boşamakla ve kasabanın alay konusu yapmakla tehdit eder…

Final, traji-dramatik bir şarkının komediye kaçan yanlış söylenişiyle başlar ve perde sallanan bir toplulukla sona erer.

Ach einst in jenen Tagen – Moerse

 

 

 

 

 

Falstaff’ın içki şarkısı

Synopsis: Çamaşırlar ve Falstaff nehre atıldıktan sonra Falstaff hana gelir ve arkadaşlarıyla oturur. Bayan Fluth’tan bir mektup geldiğini haber verirler. Bayan Fluth’un kendisini ikinci bir randevuya davet ettiğini öğrenince Falstaff’ın ruh hali aniden düzelir. Memnuniyetle küçük bir şarkı söyler.

İçki şarkısı en ünlü parçalardan biridir. Şarkının “ağır” içeriğini duyurmak için orkestranın zorlayıcı bir süslemesiyle başlar:

Söndür şimdi yanan alevi,
İçki içmek utanılacak bir şey değildir.

İçki şarkısı basit bir 4/8’lik ritimle başlar, ancak kısa süre sonra Nicolai, belki de içki içtikten sonra sallanmayı hicvetmek için ritmi tekrar tekrar değiştirir.

Bu rolde Alman bas Gottlob Frick’i duyuyoruz. Falstaff onun en sevdiği rollerden biriydi ve bu aryada güçlü sesiyle hem en düşük hem de en yüksek notaları muhteşem renklerle söyleyebilen sesinin etkileyici aralığına hayran kalıyoruz.

Als Büblein klein an der Mutter Brust – Frick

Falstaff ve Fluth’un “İtalyan Düeti”

Synopsis: Bay Fluth da handa oturmaktadır, tüm hikayenin arkasında Falstaff’ın olduğundan şüphelenir ve işin aslını öğrenmek ister. Bay Bach gibi davranır ve Falstaff’a bir bira ısmarlar. Konuşmaya başladıklarında Bach, Bayan Fluth’a mutsuz bir şekilde aşık olduğunu ve deneyimli aşıktan tavsiye almak istediğini söyler. Gururu okşanan Falstaff güler ve ondan bahseder. Bach masaya bir kese altın koyar ve Falstaff’tan onu baştan çıkarmasını ister, çünkü bundan sonra erdemli kadın artık onu reddedemez. Falstaff sözde aptalın emrini memnuniyetle kabul eder ve bir gün önce bir çamaşır sepetinde saklanmak zorunda kaldığı olayla övünür. Bach öfkeyle kaynamaktadır ve ikinci bir randevunun çoktan planlandığını duyduğunda neredeyse patlayacaktır. Şimdi her ikisi de zafer kazanmıştır; Falstaff beklentiyle, Fluth ise intikam sevinciyle.

Ağır ve yapmacık bir resitatif başlangıcın ardından, eser İtalyan tarzında canlı bir düete dönüşür. Don Giovanni’nin kıkırdayan fagotlarını anımsatan keyifli üflemeliler duyulur. “welche Hoffnung, welche Freude” (“ne umut, ne sevinç”) nakaratında Nicolai, Rossini’yi anımsatan bir demisemiquavers parlando (ünsüz bakımından zengin Almancada çok daha zordur) kullanır.

In einem Waschkorb? Evet, Sir Bach, nun denkt Euch nur! – Frick / Braun

Fenton’un güzel serenadı

Synopsis: Reich’lerin evinin arkasındaki bahçede. Junker Spärlich, Anna için bir serenat yapmak isterken, aynı şeyi planlayan Dr. Cajus tarafından rahatsız edilir. Fenton’un da aklında aynı fikir vardır. Ortaya çıktığında iki rakibi saklanır ve onu dinlerler

Orkestradaki kuş sesleri eşliğinde Fenton romantik bir serenat söyler. Bu arya muhtemelen sonsuza dek, sesinin erimesi ve gerçek müzikalitesiyle bu serenadı duygusal bir melodram değil, duygusal bir romantizm haline getiren Fritz Wunderlich ile bağlantılı kalacaktır.

Horch, die Lerche singt im Hain – Wunderlich

Synopsis: Anna, ailesinin Fenton’a olan aşkını onaylamamasından dolayı çaresiz bir şekilde ortaya çıkar.

Solo keman eşliğinde Fenton ve Anna, aşıkların ilk şüphelerinden sonra, sadece keman eşliğinde aşk yemininin tek bir düet kadansına dönüşen güzel bir düet söylerler.

Fenton! …. Muss ich Dir noch einmal sagen – Wunderlich / Mathis

Synopsis: Saklandıkları yerde sinirlenen ve intikam yemini eden iki aşıkla dalga geçer.

Nicolai, Rossini’yi anımsatan final kanonuyla dinlemeye değer bir dörtlü besteledi.

Bestürmen denn die lästigen … O solche Freuer wie die zwei, hahaha! – Schreier / Donath

İkinci perdenin öfkeli finali

Synopsis:Falstaff, Bayan Fluth’un evindeki randevu yerine gider. Çok geçmeden Bayan Reich kapıyı çalar ve Fluth’un kocasıyla birlikte olduğunu ve ortaya çıkmak üzere olduklarını bildirir, çamaşır sepetinin hikayesini duyduğu için çılgına döner. Kaçmak artık imkânsız olduğundan, Falstaff isteksizce kendini yaşlı bir kadının kıyafetlerinin içine atmak zorunda kalır. Şimdi Fluth ortaya çıkar ve karısını tehdit eder. Kapı çalınır. İki genç adam çamaşırları toplamak için ortaya çıkar, Fluth muzaffer bir şekilde çamaşır sepetinin üzerine atlar. Ancak sepette baştan çıkarıcı yoktur, Bayan Fluth öfkeyle patlayan kocasına küçümseyerek güler. Yine kapı çalınır. Dışarıda Caius, Spärlich ve Reich vardır. Birlikte evi aramak isterler. Bayan Fluth, yaşlı kadını evden çıkarması için Bayan Reich’ı çağırır. Fluth yaşlı kadını evde görünce üzülür ve onu dışarı kovalar.

Falstaff’ın yaşlı kadının sesini taklit etmesi tam bir komedidir ve bize Rossini’nin Cenerentola’sındaki Don Magnifico’yu hatırlatır. Perdenin sonu, virtüöz Rossini tarzında çalkantılı bir topluluk şeklinde bestelenmiştir. Bir Rossini komedisine de yakışacak muhteşem bir kreşendo tarzında bestelenen “Schärft die Augen! schärft die Ohren” (“Gözleri keskinleştirin! Kulakları keskinleştirin!”) dörtlüsü ikinci perdeyi öfkeli bir şekilde bitirir.

Wer klopft?

 

 

 

 

 

 

Synopsis: Anna, ailesi ve Fluth çiftiyle birlikte öğle yemeği masasında oturmaktadır. İki kadın maskeli baloyu sona erdirmiş ve Fluth’lar barışmıştır. Şimdi birlikte şişman şövalyeye son bir oyun oynamak istiyorlar. Onu bir avcı kılığında gece ormanına çekmek ve ürkütücü figürler maskesiyle korkutmak istiyorlar

Karanlık kornolar, derin flütler ve parlak pikolo flütler eşliğinde Frau Reich avcının korkunç türküsünü söylüyor.

Vom Jäger Herne die Mär ist alt – Schwarz

Anna’nın mektup sahnesi

Synopsis: Bay ve Bayan Reich birbirlerinden bağımsız olarak Anna’nın o gece en sevdikleri damatlarıyla evlenmesini istemektedirler. Bayan Reich, yeşil giyinen Caius’un onu tanıması için Anna’nın kırmızı giyinmesini, Bay Reich ise kırmızı giyinen Spärlich’in onu kılık değiştirmiş olarak tanıması için yeşil giyinmesini ister. Anna saklanma oyununu kendi yararına kullanabileceğini hemen fark eder ve Fenton’a bir mektup yazar.

Bir resitatiften sonra güzel bir soubrette arya gelişir.

Wohl denn, gefasst ist der Schluss – Mathis

Rüya gibi ay korosu

Synopsis: Windsor’da orman, ay yükseliyor.

Karışık koro için yazılmış bu romantik parça, bu eserin en popüler parçalarından biri olmuştur.

O süsser Mond

 

Falstaff ormanda iki kadınla karşılaşır

Synopsis: Falstaff, şapkasında büyük boynuzlarla, bir avcı gibi giyinmiş olarak ortaya çıkar. Sadece Bayan Fluth’un değil, Bayan Reich’ın da orada olması onu şaşırtır. Bunu baştan çıkarma gücüne bağlar ve iki kadını da tuzağına düşürür

Falstaff uvertürden bildiğimiz bir melodiyi söyler ve ona kıkırdayan üflemeliler eşlik eder. Kadınlarla tanıştığında, yaklaşan “felaketi” duyuran davul sesine kadar büyüleyici, operet benzeri müzikal efektlerle komik bir terzetto gelişir.

Die Glocke schlug schon Mitternacht – Frick, Coertse, Rössel

Elfler ortaya çıkıyor

Synopsis: Gürültü duyulmaya başladığında, kadınlar ortadan kaybolur ve Falstaff’ı geride bırakırlar, etrafı cinler ve hayaletlerle çevrilidir. Dehşet içinde sendeler ve bir meşe ağacının arkasına düşer.

Ihr Elfen, weiss und rot und grau

Synopsis: Çok uzak olmayan bir yerde, Anna Fenton ile buluşur.

Koro eşliğinde büyülü bir atmosferde güzel bir düet dinleyiciyi bekliyor.

Die Menschheit schläft – Mathis / Wunderlich

Böcekler Korosu

Synopsis: Reich, Falstaff’a avcı Herne kılığında yaklaşır ve onu hayaletleri rahatsız ettiği için sivrisinek ve eşek arıları tarafından öldürülmekle tehdit eder. Windsor’un diğer kılık değiştirmiş sakinleri elf kılığında ortaya çıkar ve korkmuş Falstaff’ın etrafında dans ederek onu sokarlar. Gürültüden etkilenen kırmızı giysili Caius ve yeşil giysili Sparsely de karşılaşırlar. Mutlu bir şekilde birbirlerinin elini tutarlar, her biri Anna’nın yanlarında olduğuna inanmaktadır.

Mücken, Wespen Fliegenchor

Synopsis: Falstaff’ın etrafındaki dans daha da vahşileşiyor.

Fasst ihn, Geister, nach der Reih’

Synopsis: Şimdi iki kadın geri döner ve maskeli baloyu ifşa ederler. Caius ve Spärlich de saklambaç oyununun farkına varmışlardır. Anna’nın ailesi, Fenton’la evlenmesi için ona onay verir

Opera, tüm katılımcıların uzlaşmasını ilan eden bir kadın sesi üçlüsü ile sona erer, sadece Falstaff bastırılmış olarak kalır.

So hat denn der Schwank der fröhlichen Nacht vereinet auf immer der Liebenden Hände

 

 

 

Kayıt Önerisi

EMI, Gottlob Frick, Fritz Wunderlich, Edith Mathis, Kieth Engen, Ernst Gutstein, Ruth-Margret Pütz, Gisela Litz, Robert Heger yönetiminde Bavyera Devlet Operası Korosu ve Orkestrası

 

 

 

 

Peter Lutz, opera-inside, Otto Nicolai’nin “WINDSOR’UN ŞEN KADINLARI” eseri üzerine online opera rehberi