3 onsterfelijke stukken uit de opera DER ROSENKAVALIER van Strauss- met de beste interpretaties van YouTube (Hits, Best of)

Der Rosenkavalier biedt de muziekliefhebber twee van de meest sublieme scènes uit de hele operaliteratuur. De overhandiging van de zilveren roos en het slotsestet zijn het vermelden waard. Net als Mozart was Strauss een componist voor vrouwenstemmen, en met deze opera schiep hij drie onsterfelijke rollen voor sopranen: de Marschallin, Sophie en Octavian. De drie verschillende vrouwelijke hoofdrollen werden vaak gespeeld door dezelfde zangeressen gedurende hun carrière: Octavianus en Sophie in jonge en middelbare jaren, de Marschallin in rijpere jaren.

De tijd is een vreemd iets

Dit beroemde stuk is een langzame dansmuziek die verschijnt in de sombere jurk van de mineur. Dit contrast van het vrolijke ritme en de sombere stemming is de charme van dit stuk.
Het is de diepgang van de rol van de Marschallin die Rosenkavalier de diepgang geeft die het boven de aristocratische rolklucht verheft. De Marschallin is een “alter ego” van de Gravin uit Mozarts Huwelijk van Figaro; je zou bijna denken dat de Gravin weer tot leven is gewekt.
Elisabeth Schwarzkopf wordt vaak genoemd als de Marschallin (en niet toevallig ook als de Gravin). Geen andere zangeres heeft deze rol zo belichaamd als zij. Haar vertolking van de Marschallin is introvert, maar sensueel. Elk van haar noten lijkt opzettelijk te zijn gezet (wat haar het verwijt van “kunstmatigheid” opleverde). Muziekproducer en echtgenoot Walter Legge drukte haar op het hart dat het beter was een handvol opera’s te perfectioneren dan altijd een betere concurrent te hebben in tientallen. “Schwarzkopf had de rol jarenlang voorbereid met Walter Legge en repeteerde voor de Scala première met Herbert von Karajan elke dag gedurende een maand, “vaak tien of twaalf uur per dag”. (Kesting, Grote zangers).

Bij haar afscheid van het podium in 1971 was het geen toeval dat zij deze nostalgische monoloog zong in haar laatste programma. We horen dit gedeelte uit de “legendarische” opname van Herbert von Karajan uit 1959, die voor velen de referentie-opname werd.
Die Zeit ist ein sonderbar Ding – Schwarzkopf

De presentatie van de roos – het verrukte liefdesduet

Octavianus kondigt plechtig de huwelijkswens van de baron aan en overhandigt de verzilverde roos. Sophie ruikt aan de geparfumeerde roos, hun blikken ontmoeten elkaar en ze voelen zich geëlektriseerd door de plotselinge liefde op het eerste gezicht.
De muziek bereikt een hoogtepunt als het Rosenkavalier binnenkomt. Begeleid door hemelse strijkers en een prachtige melodie in de klarinet, kondigt de Rosenkavalier zijn boodschap aan. De muziek brengt Sophie in vervoering als ze de roos ruikt die Octavianus heeft geparfumeerd met Perzische rozenolie en hun blikken elkaar ontmoeten. Een prachtig liefdesduet ontvouwt zich als gelukzaligheid zich van hen beiden meester maakt.

Deze scène behoort tot het beste wat de operaliteratuur te bieden heeft. Strauss laat harpen, celesta en eerste violen bedwelmend klinken. Hij is op het toppunt van meesterschap in het schilderen van tonen; men kan letterlijk de gevoelens van liefde voelen en bijna de geur van rozenolie ruiken.

We horen het fragment uit een legendarische Carlos Kleiber opname. Geen opera had de eigenaardige Kleiber meer gedirigeerd dan de Rosenkavalier, (waarvan de eerste geldige opname door Kleiber’s vader Erich werd gemaakt). Carlos weigerde echter de opnamestudio in te gaan, zodat de opnamen zijn gemaakt van een later uitgebrachte televisie-opname (1972) of van een videoproductie. We beluisteren de productie uit 1979. Brigitte

We horen de Octavian van Brigitte Fassbaender, een groot vertolkster van de Octavian en misschien wel haar beroemdste rol geworden. Haar stem heeft een rijke, fluweelzachte klank. Haar partner in deze scène was Lucia Popp. Dromerig hoe zij de hoge D scaleert (2:30) en Fassbaender er naast wegsmelt (kijk naar haar blik).

Mir ist die Ehre widerfahren – Fassbaender / Popp

Het extatische slottrio

De komedie gaat over in het drama van de Marschallin, wier pijn van het afscheid van haar jeugd en liefde de luisteraar aangrijpt en contrasteert met de levendige liefde van Octavianus en Sophie. Kort daarna zwijgt de Marschallin en wordt het tercet een duet.
Deze scène is een van de grootste tercetten uit de operaliteratuur. Hemelse zang, afscheid en pijn, gecombineerd met de sidderende liefde van Octavianus en Sophie brengen grote ontroering teweeg.
Voor velen waren Carlos Kleiber’s vertolkingen het “Rosenkavalier Evangelie”. We horen het laatste tercet uit de 1979 productie.
Final Terzetto – Jones / Fassbaender / Popp