Online operagids en synopsis bij Wagners SIEGFRIED
De Ring van de Nibelung is een totaalkunstwerk op gelijke voet met werken uit de wereldliteratuur, zoals de Ilias van Homerus of de Divina commedia van Dante. Het is verbazingwekkend hoe homogeen dit werk op ons overkomt, dat in een periode van 25 jaar en in een complex ontwikkelingsproces tot stand is gekomen. “Siegfried” is een groot heroïsch epos over een revolutionair. Het eindigt met een van de grote liefdesapothesen van het operagenre.
Inhoud
Akte I (Mimes naar huis)
Akte II (Bos scène, gevecht met de draak)
Acte III (Rotsscène)
Highlights
Notung! Notung! Neidliches Schwert
Waldweben (Bosweven)
Ewig war ich, ewig bin ich (Finale)
Opname-aanbeveling
ROLEN EN SYNOPSIS VAN SIEGFRIED
Premiere
Bayreuth, 1876
Libretto
Richard Wagner, gebaseerd op een grote verscheidenheid aan primaire bronnen. De belangrijkste zijn: Griekse mythologie, de Noordse Edda saga en Völsung saga, en het Duitse Nibelungenlied.
De hoofdrollen
Wotan / Zwerver, god en heerser over de wereld (bariton) - Siegfried, zoon van Siegmund en Sieglinde (tenor) - Brünnhilde, Walkure en dochter van Wotan (sopraan) - Alberich, Nibelunge (bas) - Mime, Nibelunge en broer van Alberich (tenor) - Erda, zieneres en moeder van de Norns (alt) - Fafner / Draak, reus veranderd in een draak (bas)
Opname aanbeveling
DECCA, Wolfgang Windgassen, Hans Hotter, Birgit Nilsson, Gustav Neidlinger en Joan Sutherland o.l.v. Georg Solti en de Wiener Philharmoniker.
COMMENTAAR
De interpretatie en nog veel meer informatie
In het algemene portret aan de ring presenteer ik de verschillende benaderingen van de interpretatie van het werk. Om ze te lezen, klik op de link hieronder. Bovendien vindt u daar nog veel meer informatie over geschiedenis, interpretaties, theorie van leidmotieven enz.
Link naar het Portret naar “De ring van de Nibelung”
Het klassieke heldenverhaal doorspekt met vele symbolen
Het verhaal van de tweede avond is in principe snel verteld. De held smeedt een zwaard, doodt de draak en wint de bruid. Al met al het klassieke heldenverhaal. Wat het verhaal rijk maakt zijn de verschillende handelingen en voorwerpen op symbolisch niveau en dat zijn er veel. Het is het doden van zijn stiefvader, het bloed van de draak, Siegfrieds (onbewuste) duel met zijn schepper en ga zo maar door.
Een enorme vocale uitdaging
Vocaal gezien is de hoofdrol van de tenor een enorme uitdaging. Al in de eerste akte voert Wagner Siegfried tot het uiterste. En na nog een uitputtende tweede akte ontmoet de tenor een vocaal uitgeruste Brünnhilde, die pas in de laatste akte opduikt.
De geschiedenis van oorsprong I/II
Wagner begon aan Siegfried te werken in 1857, 3 jaar na Rheingold en vlak na de voltooiing van de Walkure. Maar al snel begon het werk te haperen. Wagner, die permanent in financiële moeilijkheden verkeerde, was geschokt toen hij hoorde dat zijn uitgever weigerde de ring uit te geven en dat de droom van een opvoering daardoor ver weg in de toekomst lag. Het gevolg hiervan was dat er in de nabije toekomst geen geld zou vloeien. Bovendien zat Wagner midden in een liaison met Mathilde Wesendonck, waardoor zijn hoofd niet helder was voor de veeleisende geschiedenis van de Ring. Het werk aan de ring kwam tot stilstand.
Mathilde Wesendonck
Mathilde kwam in 1852 in Wagners leven. Hij ontmoette de 24-jarige tijdens zijn ballingschap in Zürich. Het verdere verhaal is bekend. Haar man werd zijn beschermheer in Zürich en Wagner begon een geheime relatie met Mathilde, die in de buurt woonde. In dat jaar 1857 schreef hij de beroemde Wesendonck Liederen, gebaseerd op de vijf gedichten van Mathilde, die werden gevolgd door zijn opera “Tristan en Isolde”. De plot van Tristan en Isolde is veelzeggend: Tristan (Wagner) en Isolde (Mathilde) kunnen elkaar op aarde niet ontmoeten vanwege Isolde’s relatie met koning Marke (Wesendonck). De twee vinden hun toevlucht in de liefdesdood.
De hechte band tussen de twee wordt verstoord door Wagners vrouw Minna als zij het jaar daarop een brief onderschept. De latere echtgenote Cosima wilde alle sporen van Mathilde in Wagners nalatenschap uitwissen en verbrandde ze. Zo getuigen alleen de brieven van Wagner aan Mathilde van deze relatie, waarvan Mathilde tot het einde toe beweerde, dat zij zuiver platonisch was.
De geschiedenis van het ontstaan II/II
Pas in 1869 hervatte Wagner het werk aan Siegfried (intussen was ook de Meistersinger ontstaan). Het ging om het componeren van de 3e akte (de scènes bij de Walkurerots). 1871 werd het werk eindelijk voltooid. Tussendoor waren er nog vertragingen vanwege een geschil dat Wagner had met zijn beschermheer Ludwig II, die opdracht gaf Rheingold en de Walkure tegen Wagner’s wil in München op te voeren.
Wat is er tot nu toe gebeurd
Voorbereidende gebeurtenissen
De synopsis van Rheingold (deel 1)
De synopsis van de Walkure (deel 2)
SIEGFRIED Acte I
Mime heeft het zwaard nodig, maar kan het zelf niet smeden
Synopsis: Mime is zijn grot en smeedt het zwaard voor Siegfried. Vele jaren geleden nam hij Siegfried in huis als zijn pleegzoon, die hem nu moet helpen de ring van Fafner te ontfutselen. Met behulp van de magische helm is de houder van de ring veranderd in een draak die alleen een held kan verslaan.
Spookachtige pauken in piano en twee bleke akkoorden die een verminderde septiem vormen, leiden de prelude in. Zij symboliseren waarschijnlijk Mime’s wanhoop omdat hij niet in staat is het zwaard te smeden. Hieruit ontwikkelt zich het drukke Nibelheim-motief, het hamerende werk van de smederij, dat we kennen uit Rheingold:
Muzikaal citaat: Nibelheim Motief
Vervolgens combineert Wagner twee andere motieven met het Nibelheim-motief. Enerzijds het Fronarbeit-motief (een vallende seconde) en het Schatz-motief:
Muzikaal citaat: Schatz-Motief
Op deze manier combineert Wagner drie leidmotieven en laat hij de luisteraar op ingenieuze wijze kennismaken met de wereld van Mime.
Vorspiel – Solti
Synopsis: Mime is gefrustreerd. Zijn zwaarden zijn niet opgewassen tegen de kracht van de brutale en simpele Siegfried. Het enige zwaard dat tegen zijn kracht bestand is, is Nothung. Maar het ligt aan stukken geslagen in een doek. Als hij het aaneen zou kunnen smeden, zou hij bij de ring zijn! Hij probeert het opnieuw. Siegfried komt binnen in Mime’s huis.
Met het motief van de hoorn zingt Siegfried een vrolijk “Hoiho!” als hij Mime’s woning binnenkomt. Het contrasteert met Mime’s chromatische, sombere toonwereld door de tonale sprong. Even later horen we Siegfrieds aan de natuur ontleende motief gespeeld in de hoorn:
Muzikaal citaat: Siegfried’s Hoorn-Motief
Hoiho! Hoiho!
Synopsis: Hij onderzoekt het zwaard. In één klap vernietigt hij het en vervloekt Mime dat hij een klungelaar is.
Wilde opwinding in het orkest begeleidt Siegfrieds vloeken.
Da hast Du die Stücken, schändlicher Stümper – Melchior
Mime’s rol
Synopsis: Siegfried veracht de dwerg, die nog steeds een vreemde voor hem is. Het enige wat Mime nog voor hem kan doen, is uitleggen wie zijn moeder is. Als Mime beweert dat hij zowel moeder als vader is, dreigt Siegfried met geweld.
Mime’s naam is beschrijvend, het betekent zoiets als “doen alsof”. Wagner ziet Mime niet als een scheppende geest (als een echte kunstenaar), zelfs de magische helm kon alleen onder toezicht van Alberich tot stand komen. Hij heeft niet de grootheid van de goden en is een zelfzuchtig mens. In zijn openingsvertelling horen we zijn onsympathieke en onhandige Obstinato-motief in de bassen.
Muzikaal citaat: Mime-motief
Ook zijn “Sprechgesang” is onnatuurlijk. In voorstellingen wordt de mime vaak afgeschilderd als een Joodse karikatuur. In Wagners correspondentie of in zijn uitspraken is er echter geen overeenkomstige bevestiging, met uitzondering van één passage waarin Wagner verwijst naar een Joodse kunstenaar die de rol van mimespeler had gespeeld. De kenmerken van de mime staan dus waarschijnlijk eerder voor universele menselijke eigenschappen dan voor raciale thema’s. Om zich bij Siegfried in de gunst te spelen, zingt de mime een waar lied. Wagner schreef echter de opvoeringsinstructie voor de dwerg “met een schrille en klagende stem.
Als zullendes Kind zog ich Dich auf – Svanholm
Synopsis: Nu vertelt Mime het verhaal van een vrouw genaamd Sieglinde, die hij alleen in het bos vond met een klein kind. Hij nam haar in huis, maar zij stierf spoedig daarna. Siegfrieds vader kende hij niet, die was vermoord, en hij had alleen de brokstukken van zijn zwaard van hem gekregen.
We horen reminiscenties aan “Die Walküre” (“Dus mijn moeder is aan mij gestorven?”, “Dan is mijn moeder aan mij gestorven?”)
Einst lag wimmernd ein Weib da draussen im wilden Wald
Wolfgang Windgassen – de Siegfried gedurende twintig jaar
Synopsis: Wanneer Siegfried de onderdelen van het zwaard ziet, dwingt hij Mime om er een nieuw zwaard van te smeden en verlaat hij de grot. Maar Mime is ten einde raad, hij heeft al vaak geprobeerd het zwaard weer in elkaar te smeden.
In deze opname horen we de tenor Wolfgang Windgassen. Hij was de favoriete Siegfried van 1950 tot 1970, de tijd van de grote opnames van de Ring-cyclus. Hij verving Max Lorenz in Bayreuth, waar Wieland Wagner een generatiewisseling wilde doordrukken na de nazi-jaren. Zo was hij de Siegfried van verschillende Ring cycli, zoals de beroemde Solti opname of Wieland Wagner’s Ring Inzenierung met Karl Böhm. Zijn acteerwerk moet geweldig zijn geweest, helaas zijn er maar weinig filmdocumenten.
Und diese Stücke sollst Du mir schmieden … Aus dem Wald fort in die Weg ziehn – Windgassen
Synopsis: Op dit moment komt een onbekende zwerver binnen. Het is Wotan, die in het geheim Siegfrieds vorderingen volgt en probeert via Siegfried zijn macht veilig te stellen. Hij zegt tegen Mime dat degene die nooit heeft leren vrezen het zwaard moet smeden en dat Mime door zijn hand zal sterven.
Met plechtige akkoorden gaat Wotan de grot van Mime binnen. Dit is het zogenaamde Wanderer-motief:
Muzikaal citaat: Wanderer motief
Zoals het een god betaamt, zijn het plechtige, afgemeten akkoorden, die in hun majeurvorm opvallen in de wereld van de Mime.
Heil dir weiser Schmied
Synopsis: De sintels van de open haard ontvlammen op mysterieuze wijze. Nu komt Siegfried binnen en Wotan verlaat ongemerkt de grot. Siegfried wordt woedend als hij Mime niet achter het aambeeld ziet. Mime vertelt over de profetie van de zwerver.
Met het motief van de vuurspreuk ontbrandt de haard. Als Siegfried verschijnt, horen we weer het vrolijke fragment van het Fahrtlustlied.
Verfluchtes Licht!
Siegfried smeedt het zwaard
Synopsis: Om zijn hoofd te redden raadt hij hem aan te leren vrezen door met de draak Fafner te vechten. Siegfried beseft dat hij het zwaard nodig heeft om te overleven in de strijd tegen de draak. Als Mime er opnieuw niet in slaagt het zwaard te smeden, beseft Siegfried dat hijzelf degene is die nooit heeft leren vrezen en het zwaard zelf moet smeden. Hij verscheurt het zwaard in zwarven en smeedt het opnieuw. Gefascineerd kijkt Mime toe hoe de onwetende man het zwaard opnieuw smeedt in de sintels.
Met een vuurwerk van leidmotieven en een kleurrijke orkestklank geeft Wagner op verbluffende wijze de scène van de smederij weer. Als Siegfried zelf het werk overneemt, wordt de muziek heel druk en beschrijft levendig Siegfrieds handbewegingen. Het motief van Siegfried is steeds weer te horen, gekoppeld aan het drukke motief van de smidskunst:
Om het nieuwe te maken, moet Siegfried alle conventies van het smeden verlaten. Mime verwondert zich over het werk van de onwetende man, en als het werk gedaan is, hoort men het zwaard bewegen.
Her mit den Stücken – Windgassen
Synopsis: Siegfried vraagt Mime naar de naam van het zwaard. Het heette Nothung en zo zal het weer heten. Nu besluit Mime ook Siegfried voor zijn eigen doeleinden te misbruiken. Hij is van plan Siegfried te verdoven met een gifdrank, die moe zal zijn na het gevecht met de draak, hem dan te doden en de ring te nemen.
In dit stuk horen we het motief van het zwaard Nothung, dat Siegmund al in “Die Walküre” gebruikte. Met dit motief steekt hij de blaasbalg aan. Steeds weer klinkt het motief zwaar in de winden.
Nothung! Nothung! Neidliches Schwert – Jerusalem / Clark
Synopsis: Terwijl Siegfried triomfantelijk zijn zwaard smeedt, brouwt Mime het giftige drankje dat hem de ring en dus de wereldheerschappij zal bezorgen. Als het zwaard klaar is, is het wapen zo krachtig dat Siegfried er het aambeeld mee kan splijten.
Net als Mime, slaat Siegfried het zwaard op het ritme van het Nibelung-motief. De twee zingen triomfantelijk in een duet waarvan de stemmen – onkarakteristiek voor Wagners latere stijl – aan het eind triomfantelijk samenkomen.
Hoho! Hohei! Hahei! – Jeruzalem / Zednik
SIEGFRIED Acte II
Synopsis: In het nachtelijke bos.
Het feit dat de reus Fafner in een draak is veranderd, is geen toeval. Wagner wil hiermee aantonen dat wie in het bezit is van goud, in een monster verandert. De prelude begint met het thema van de draak Fafner:
Hierop horen we het gestippelde motief van de reuzen in de pauken. Vergeleken met het leidmotief van de reuzen uit Rheingold is het drakenmotief niet meer dan een zwaarwichtig, sycophantisch motief geworden.
Vorspiel
Wotan en Alberich ontmoeten elkaar
Synopsis: Alberich wacht voor de grot, de slaapplaats van Fafner. De ring ligt onbereikbaar voor hem bij Fafner, die met behulp van de magische helm in een draak is veranderd en denkt dat hij onoverwinnelijk is. Lange tijd heeft Alberich gewacht op een gelegenheid om de ring terug te pakken. Hij herkent een schaduw. Het is een zwerver in wie Alberich zijn oude tegenstander Wotan herkent.
Zur Neidhöhle fuhr ich bei Nacht – Volle / Konieczky
Synopsis: Alberich vermoedt dat Wotan voor de tweede keer de ring van hem wil stelen, maar Wotan beweert slechts als onschuldige toeschouwer te zijn langsgekomen. Hij waarschuwt Alberich dat Mime met Siegfried op weg is naar Fafner, en dat diens broer zijn enige rivaal is om de ring, omdat Siegfried zelf de magie van de ring niet kent. Hij raadt Alberich aan Fafner te waarschuwen om de ring in ruil te krijgen. Wotan roept de draak en Alberich biedt de draak aan om de ramp te bezweren. Maar Fafner is niet geïnteresseerd en wijst de twee af. Teleurgesteld keert Alberich terug naar de grot en Wotan verlaat de plaats met spottende woorden. Nu bereiken Siegfried en Mime de plaats. Mime waarschuwt hem voor het giftige spugen en de dodelijke slag met de staart. Siegfried betwijfelt of hij hier angst kan leren kennen en is van plan het zwaard in het hart van de draak te steken.
Siegfried: Wagners autobiografische trekken
Synopsis: Terwijl hij op de draak wacht, vraagt Siegfried zich af hoe zijn vader en moeder eruitzagen.
Er volgt een gedeelte (dat reikt tot aan het gevecht met Fafner) dat ons een nieuwe Siegfried laat zien. Was hij tot nu toe een onbeleefde en onnadenkende jongeling, hij toont zijn kwetsbare kant als hij denkt aan zijn ouders, die hij nooit heeft leren kennen.
Het lijdt geen twijfel dat Wagner met Siegfried een zielsverwant heeft geschapen. Hij zag in hem de revolutionaire mens (= kunstenaar) die Wagner ook was, en die faalde door een maatschappij die nog niet klaar was voor het nieuwe. En nu komen we tot het eigenlijke onderwerp van de rubriek: Wagner heeft ook nooit zijn biologische vader mogen ontmoeten, die 6 maanden na Wagner’s geboorte aan typhus stierf. Het is geen toeval dat zoveel personages uit Wagners opera’s hun vader nooit gekend hebben. Naast Siegmund uit de Walkure, kunnen we ook Parsifal en Tristan onder hen rekenen. Zo kon Wagner de emoties van Siegfried zo prachtig en gevoelig op muziek zetten in de Waldweben (geluidsdocument hieronder).
Bij de gedachte aan zijn moeder (Ach! möcht’ ich Sohn meine Mutter sehen!) klinkt teder het Wälsungen-motief uit de “Walküre” en keert het Waldweben-motief terug. In de hobo klinkt het gezang van een vogel.
Aber wie sah meine Mutter wohl aus – Windgassen
Synopsis: Hij hoort de vogels fluiten en probeert de geluiden na te bootsen met een rietstengel. De tonen willen niet lukken en hij probeert het op zijn toeter.
Vol verlangen naar zijn moeder zoekt Siegfried zijn innerlijke rust in de natuur. Wagner bereikt met dit stuk een maximaal contrast. Werd het hele bedrijf tot nu toe gedomineerd door zware klankkleuren en bassen, in dit deel domineren de hoge tonen en heldere kleuren. We horen de geluiden van vogels in de houtblazers. Wagner zou voor deze scène het bos in zijn gegaan om naar de vogels te luisteren.
Meine Mutter ein Menschenweib! Du holdes Vöglein! – Windgassen / Sutherland
De beroemde “bosmuren”
Dit stuk werd ook bekend als een orkeststuk onder de naam “Waldweben” (“Bosmurmen”).
Waldweben – Levine
Synopsis: Fafner wordt gewekt door de geluiden. Siegfried spreekt hem aan en wil hem angst bijbrengen. De draak wil Siegfried opeten en Siegfried steekt Nothung recht in zijn hart.
Op de hoorn horen we 2 belangrijke leidmotieven van Siegfried. Het eerste is lyrisch:
Muzikaal citaat: Siegfried’s hoorn motiveert
De tweede is van heldhaftige aard:
Muzikaal citaat: Siegfried Motiv
Haha! Da hätte mein Lied! – Windgassen
Synopsis: Terwijl hij sterft, verandert de draak weer in de reus Fafner, die hem waarschuwt voor de rampspoed van de Nibelungen-schat.
Wer bist du, kühner Knabe
Het drakenbloed
Synopsis: Het hete bloed heeft Siegfrieds hand verschroeid.
Wagner onthoudt zich hier in zijn script van een expliciete enscenering van een belangrijk incident. Siegfried baadt namelijk in drakenbloed, dat hem onoverwinnelijk maakt. Alleen een vallend blad van een boom voorkomt dat het bloed een stuk van zijn rug bereikt, wat hem in Götterdämmerung het leven zal kosten.
Synopsis: Wanneer hij zijn hand met zijn mond afkoelt en in aanraking komt met het bloed van de draak, kan hij plotseling vogelgeluiden verstaan. Een vogel, die een spreekbuis is van Wotan, raadt hem aan de ring en de camouflagehelm voor zichzelf te nemen. Siegfried gaat naar de grot om ze te halen.
Op het moment dat Siegfried het bloed van zijn hand likt, klinken opnieuw het bosgeweef en de fluitzang. Plotseling klinkt dezelfde melodie die eerst als vogelstem uit een instrument hoorbaar was, nu door een sopraanzang.
We horen Joan Sutherland in deze passage, die de vogel zong als jonge vrouw in de Solti Ring.
Zur Kunde taugt kein Toter – Windgassen
Synopsis: Alberich duikt op en stuit op Mime. De twee vechten om de buit. Als Siegfried verschijnt, verdwijnt Alberich. Wotan is inmiddels gearriveerd en bekijkt het tafereel vanuit een schuilplaats. Siegfried heeft de kwade bedoelingen van Mime van de bosvogel vernomen. Als Mime hem de toverdrank aanbiedt, begrijpt Siegfried zijn plan en doodt Mime met zijn zwaard. Nu voelt Siegfried een gevoel van eenzaamheid en vraagt de vogel met hem te praten. De vogel vertelt hem over een mooie vrouw die op een rots slaapt, beschermd door vuur. Zij kan alleen gered worden door iemand die geen angst kent. Opgewekt beseft Siegfried dat hij de redder zal zijn en volgt de vogel, die hem de weg naar Brünnhilde wijst.
Als bij Mime zijn enige aanknopingspunt dood is, voelt Siegfried zich oneindig eenzaam. Al snel raakt hij in een nostalgische stemming en weerklinkt een smachtend liefdesverlangen, dat steeds dringender wordt:
De vogel geeft hem even later het antwoord, vertelt hem over “Brünnhilde, de glorierijkste van alle vrouwen” en wijst hem de weg naar haar.
Da liegt auch du, dunkler Wurm! – Windgassen / Sutherland
SIEGFRIED Acte III
Zoals in de inleiding tot deze opera wordt beschreven, zit er een creatieve pauze van 12 jaar tussen de compositie van het einde van het tweede deel en die van het begin van het derde deel. Op dit punt hervatte Wagner zijn werk in 1869.
Wotans spookachtige ontmoeting met Erda
Synopsis: Wotan trekt naar de Walkure-rots om Erda daar te ondervragen. Zij doorziet hem en weigert Wotan te helpen.
Deze scène begint met de prelude op de derde akte. Net als in de tweede akte verweeft Wagner drie leidmotieven tot een prachtig contrapuntisch muziekstuk. Het begint met het motief van de behoefte van de goden:
Het tweede motief is de speer van Wotan:
Samen met andere motieven is het resultaat een prachtig toenschilderij. Op deze stormachtige nacht betreedt Wotan de Walkure-rots in een mystieke scène. Erda had de Walkure’s verwekt bij Wotan. Zo werd zij deel van Wotan’s plan en verloor haar helderziendheid. Haar voorspelling is nu nog slechts vaag.
Wache, Wala! – McIntyre / Wenkel
Wotan treedt af
Synopsis: Maar Wotan dwingt haar om zijn lot te voorspellen. Erda kondigt aan dat de macht van de goden spoedig zal eindigen en dat zij en haar Norns daar ook niets aan kunnen veranderen. Wotan is moe en besluit de macht aan Siegfried te geven en wacht hem op bij de rots.
Dir Unwesen ruf ich ins Ohr
Wotan ontmoet Siegfried
Synopsis: De botsing eindigt ongelukkig voor Wotan. Siegfried behandelt hem, de vreemdeling, zonder respect en Wotan besluit hem in de weg te staan. Hij kondigt aan Siegfrieds zwaard opnieuw met zijn speer te zullen slaan, zoals hij ooit met het zwaard Nothung heeft gedaan. Siegfried meent in de zwerver de moordenaar van zijn vader te herkennen en slaat de speer van Wotan met zijn zwaard kapot. Hiermee verliest Wotan alles en moet hij Siegfried aan Brünnhilde laten overgaan.
Deze scène is een keerpunt in de “Ring”. Terwijl Wotan Siegfried de weg wil versperren, klinkt in het orkest al het vuurmagische motief dat Loges muur van vuur aankondigt. Siegfried vernietigt moeiteloos de speer die eens zijn vader de dood bracht. De speer die staat voor regels en contracten is gebroken. Siegfried, de anarchistische held, vreest zelfs het hoogste gezag niet. en Wotan verlaat het toneel. In de Götterdämmerung zullen we hem niet eens meer tegenkomen, zijn magie en macht zijn passé.
Kenntest Du mich kühner Spross – Hotter
De wilde wandeling door het vuur
Synopsis: De weg is vrij voor Siegfried, die onbevreesd het vuur binnengaat.
Wagner laat deze belangrijke scène eindigen met een reusachtige muziek. Terwijl Siegfried in het vuur ligt, klinkt te midden van de extase van de muziek herhaaldelijk Siegfrieds hoorngeschal.
Mit zerfochntner Waffe wich mir der Feig – Kollo
Synopsis: Siegfried bereikt veilig de Rots waar Brünnhilde slaapt. Hij ziet een slapend persoon in vol ornaat. Als hij het harnas afdoet, ziet hij voor het eerst van zijn leven een vrouw. Nu heeft hij geleerd te vrezen, en een overweldigend gevoel neemt bezit van hem. Hij vat moed en kust haar om haar te wekken.
Het beeld waarin Brünnhilde ligt te slapen voor de Walkure-rots is een beeld van grote poëzie. Het verlossingsmotief weerklinkt in het orkest aan het begin, jubelend.
Muzikaal citaat: motief van de verlossing
Das ist kein Mann! Brennender Zauber zückt mein Herz
Brünnhilde, de “hochdramatische” sopraanrol
Synopsis: Brünnhilde wordt wakker en verwelkomt de dag. Ze ziet haar ontwaker en herkent in hem Siegfried, die ze eens beschermde en altijd heeft liefgehad.
Deze scène is een van de mooiste scènes uit de hele Ring! Het motief van Brünnhilde’s ontwaken klinkt. Dit prachtige motief van de ontwakende Brünnhilde laat horen hoe Wagner uit 2 eenvoudige akkoorden grootse dingen wist te vormen. Hij laat het E mineur akkoord aanzwellen en vervallen in de blazers en pakt de noot pas weer op in de blazers in een crescendo en laat het rondspelen met de harpen. De harp-arpeggio’s herinneren onmiskenbaar aan het ontwaken van de natuur aan het begin van de Ring in de prelude van Rheingold.
Muzikaal citaat: Brunhilds Ontwaakmotief
We horen deze scène in 2 versies. We beginnen met een televisie-opname van een uitvoering in het Bayreuth Festival Theater.
Heil dir, Sonne! Heil dir, Licht! – Evans
Brünnhilde is de rol voor een zeer dramatische sopraan. Na de oorlog werd deze rol 25 jaar lang gedomineerd door 3 zangeressen: Astrid Varnay, Martha Mödl en Birgit Nilsson. Brünnhilde verschijnt in 3 van de 4 avonden van de ring. De rol in Siegfried is de rol met de hoogste tessituur en dus zeer veeleisend. Bovendien moet ze zingen tegen een enorm orkest, dat graag luid speelt om het effect te vergroten.
Birgit Nilsson was een vocaal wonder. “Stalen stembanden”, “trompet” waren attributen die vaak te horen waren als zij met haar stem andere zangeressen en het orkest overtroefde. Tijdens de opnames voor de ring wordt gezegd dat de luidspreker vaak “Please step back three steps, Mrs. Nilsson, when high notes are played” liet horen, omdat de geluidsgolven de microfoons overbelastten.
Heil dir, Sonne! Heil dir, Licht! – Nilsson
Ewig war ich, ewig bin ich ! – Ik was altijd, ik ben altijd
Synopsis: Brünnhilde is ook blij om haar paard Grane te zien. Als Siegfried haar belaagt, beseft ze met afgrijzen dat ze zonder harnas, zwaard en helm niet meer goddelijk en dus weerloos is. Nooit eerder heeft een man het aangedurfd haar te benaderen. Nu is zij een sterfelijke vrouw en vraagt Siegfried haar maagdelijkheid te bewaren. In de armen van Siegfried wordt zij overweldigd door de menselijke passie van de liefde. Siegfried spoort haar aan zich te verenigen en mist de laatste kans om wetend te worden.
Brünnhilde vraagt Siegfried om haar goddelijke maagdelijkheid te bewaren. Dazu hat er ein wunderschönes Motiv komponiert. Dit “Ewige-Liebe”-motief heeft Richard Wagner ook in de Siegfried-Idyll gebruikt (zie verder hieronder).
Muzikaal citaat: Eeuwige liefde motief
Maar Siegfrieds verhitting laat dit niet toe, en Brünnhilde wordt meegesleept. De opera eindigt met galmende hoorns en een extatisch liefdesduet in C-groot: “Leuchtende Liebe! Lachender Tod!” Kort voor het einde is er nog een pauze en eindigt het werk met een C-groot akkoord.
We horen dit slot in twee versies.
We beginnen met de Böhm opname. Deze is uit de jaren zestig en documenteert de productie van Wieland Wagner.
Ewig war ich, ewig bin ich – Nilsson / Windgassen
We horen een tweede opname met Lauritz Melchior en Florence Easton, met een extase die een eruptief karakter heeft.
Florence Easton was een van Rosa Ponselle’s grote concurrenten aan de Met van de jaren ’20. Haar repertoire was gigantisch breed. Haar stem was volledig lichtgevend.
Ewig war ich, ewig bin ich – Easton / Melchior
De scène waarin Brünnhilde en Siegfried hun erotische affectie ontdekken, werd een jaar later door Wagner uitgewerkt tot een zelfstandige compositie. Hij schonk het aan Cosima voor haar verjaardag op Eerste Kerstdag 1870 in Tribschen met een concert in het trappenhuis van haar landhuis. Vanwege de beperkte ruimte componeerde Wagner het als kamermuziekwerk. Later werd een versie met grotere orkestratie uitgegeven.
Siegfried Idyll – Celibidache
Opname aanbeveling van de opera SIEGFRIED
DECCA met Wolfgang Windgassen, Hans Hotter, Birgit Nilsson, Gustav Neidlinger und Joan Sutherland onder leiding van Georg Solti en het Weens filharmonisch orkest.
Peter Lutz, opera-inside, de online operagids over SIEGFRIED van Richard Wagner.
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!