De online operagids bij LE NOZZE DI FIGARO
Dat Da Ponte en Mozart in staat waren om van deze ingewikkelde komedie een meesterwerk te maken, is een wonder. Met “Le nozze di figaro” schreef Mozart niet alleen prachtige situatiekomedie met verbluffende muziek, maar ook vijf onsterfelijke rolportretten voor de hoofdpersonen.
Inhoud
Hoogtepunten
Se vuol ballare, signor contino
Non so piu cosa son, cosa faccio
Non piu andrai farfallone amoroso
Canzonetta sull’aria – Che soave zeffiretto
Première
Wenen, 1786
Libretto
Lorenzo Da Ponte, gebaseerd op de komedie La Folle Journée ou le Marriage de Figaro van Pierre Augustin Caron de Beaumarchais.
De hoofdrollen
Graaf Almaviva, edelman en dienaar (bas) - Gravin Almaviva, zijn vrouw (sopraan) - Figaro, de lijfknecht van de graaf (bas) - Susanna, het kamermeisje van de gravin en de verloofde van Figaro (sopraan) - Cherubino, de page van de graaf (sopraan) - Marzellina, de huishoudster van de gravin (mezzosopraan)
Opname-aanbeveling
EMI met Elisabeth Schwarzkopf, Sena Jurinac, Irmgard Seefried, George London en Erich Kunz o.l.v. Herbert von Karajan en het Weens Staatsoperakoor en Weens Filharmonisch Orkest. Voor een alternatief, overweeg een opera film: DG met Mirella Freni, Kiri Te Kanawa, Dietrich Fischer-Dieskau en Maria Ewing o.l.v. Karl Böhm en het Wiener Philharmoniker Koor en Orkest.
ROLEN EN SYNOPSIS VAN LE NOZZE DI FIGARO IN 4 MINUTEN
Commentaar
Vijf jaar voor de Franse Revolutie
Dat Mozart deze komedie in 1786 op het toneel kon brengen is een wonder. “Geen andere componist uit die tijd zou op het krankzinnige idee zijn gekomen om Beaumarchais’ satirische en bijtende sociale komedie op muziek te zetten voor de keizerlijke hofopera van Jozef II, het politiek meest explosieve toneelstuk van die jaren, waarvan de opvoering ook in Wenen verboden was. (Bron: Attila Csampai, operagids)
Da Ponte’s Libretto
De toenmalige hofdichter van de hofopera Lorenzo Da Ponte moest de censuur beloven bepaalde passages af te zwakken, zoals de opruiende toespraak van Figaro in de 5e akte. Niettemin was de plot getrouw gebaseerd op het origineel. Het risico om dit stuk te gebruiken was niet alleen politiek, maar ook dramaturgisch. De komedie van Beaumarchais was erg lang en erg ingewikkeld, het blijft de verdienste van Da Ponte dat hij er op briljante wijze in geslaagd is het te condenseren tot een libretto dat geschikt was voor opera. Hij bracht onder meer het aantal hoofdfiguren terug van 16 naar 11 en het aantal bedrijven van 5 naar 4. Mozart paste zijn compositietechniek aan deze complexiteit aan. De finale van de tweede akte bijvoorbeeld is met bijna 1000 maten de langste finale die Mozart ooit schreef. Het is bijna een theater in een theater, dat meer dan 20 minuten duurt en geen seconde verveelt, zowel dramaturgisch als muzikaal. “Le nozze di Figaro” was Da Ponte’s eerste samenwerking met Mozart. Dit is een gelegenheid om een kort uitstapje te maken naar Lorenzo Da Ponte en te schrijven over zijn boeiende leven. Geboren in een Joodse familie, bekeerde hij zich op jonge leeftijd en werd een praktiserend katholiek priester. Hij werd echter uit Venetië verbannen vanwege zijn onvaste levensstijl, en verdiende daarna de kost als hof-librettist in Dresden. Zijn volgende halte was Wenen met werken voor Salieri en andere componisten. In 1786 schreef hij, als medewerker van de Hofopera, zes libretto’s, waaronder “Le nozze di Figaro”. Samen met Mozart ontwikkelde hij de Italiaanse komische opera verder met “Cosi fan tutte” en “Don Giovanni”. In 1790 verloor hij zijn post bij de dood van Jozef II, en omdat hij niet naar Venetië mocht terugkeren, vertrok hij naar Londen. Daar raakte hij in financiële moeilijkheden en moest in 1804 vluchten naar New York, waar hij verschillende activiteiten ontplooide, zoals handelaar in tabak en groenten, leraar Italiaans en het schopte tot hoogleraar aan een gerenommeerde universiteit. Een van de hoogtepunten van zijn verblijf was een opvoering van “Don Giovanni” in 1825, die hij in belangrijke mate had gepromoot.
De vrouwelijke hoofdrollen
De rolmodellen in deze opera zijn personages die vele grote kunstenaars hebben geïnspireerd. Mozarts kennis van de menselijke natuur schiep rollen van vlees en bloed. Mozart voelde het meest voor de vrouwelijke personages. Aan de personages van Cherubino, Susanna en de Gravin componeerde hij de meest emotionele, en onsterfelijke passages van dit meesterwerk. Eerst en vooral de Gravin met de twee prachtige aria’s “Porgi amor” en “Dove sono” en Susanna met de aria “Deh, non vieni tardar” en de vele prachtige duetten. Ook de rollen van Cherubino, de Conte en Figaro werden door Mozart muzikaal karakteristiek getekend en hebben hun blijvende plaats in de operageschiedenis gekregen.
De ensemblescènes
Deze opera is een werk van ensemblescènes. Da Ponte en Mozart hebben het aantal aria’s sterk teruggebracht en de ensembles een breed podium gegeven. Naast de grote finales van de tweede en vierde akte zijn de twee sextetten opmerkelijk en een van de mooiste duetten uit de operageschiedenis “Che soave zeffiretto”. Opvallend is ook de opeenstapeling van duetten in deze opera, die consequent als “duettino” worden aangeduid – vermoedelijk omdat de bediende Susanna bij alle zes betrokken is. Een liefdesduet in de conventionele zin ontbreekt echter. Zo vermeden de auteurs in het 18e-eeuwse hoofse Wenen dat het knechtenpaar Figaro / Susanna op oneigenlijke wijze de functie van het eerste liefdespaar op zich zou nemen.
De meesterlijke orkestratie
De orkestratie van Figaro is volmaakt: elk nummer heeft zijn eigen orkestrale stempel gekregen, wat ongetwijfeld een van de meest vernieuwende aspecten van deze opera is. Eerst en vooral moet de rijkdom van de blazerspartituur worden benadrukt, die perfect is aangepast aan de heersende dramaturgische situatie, of het nu gaat om de militaire trompetten in Figaro’s “Non andrai”, de hobo’s en fagotten van het “Che soave zefiretto”, of het gebruik van de hoorns in de aria van de (gehoornde) Figaro van het eerste bedrijf, die we opnieuw zullen tegenkomen in zijn aria van het vierde bedrijf. Mozart varieert ook de klank van de strijkers op de meest exquise manier, of het nu de lieflijke pizzicati in de Aria van de rozen zijn, gedempte strijkers in “Voi che sapete” of de scène voor strijkorkest alleen in de Aria van Barbarina.
Geschiedenis en première
Mozart begon met componeren in oktober 1785 en voltooide de opera na zes maanden. De première vond plaats op 1 mei 1786 in het Weense Burgtheater in aanwezigheid van de keizer. Het is onduidelijk hoe succesvol het was. Feit is dat het slechts negen keer werd herhaald, wat mogelijk te wijten is aan de politieke explosiviteit of aan de pure complexiteit van de productie, die een enorme uitdaging vormde voor de korte repetities in die tijd. Het werk verspreidde zich daarna slechts traag, maar dit veranderde abrupt met de triomfantelijke Praagse première, die hem de opdracht opleverde om “Don Giovanni” te componeren.
Amadeus en Salieri
Als afsluiting van het overzichtsgedeelte ziet u een fragment uit “Amadeus” van Milos Forman. Het is de scène waarin Salieri de finale van “Nozze di Figaro” bekijkt in de loge van het Operahuis en de koning observeert, wiens reactie bepalend zal zijn voor de manier waarop de opera wordt ontvangen.
Amadeus – Forman
LE NOZZE DI FIGARO Acte I
Een opzwepende ouverture
Synopsis: In het kasteel van graaf Almaviva.
Zelden leidt een ouverture zo opzwepend in de gebeurtenissen in als de prelude van deze opera. Een levendige ouverture, een briljant thema en een sprankelend laatste presto maakten de opening ook tot een delicatesse voor de concertzaal.
Ouvertüre – Scholz
Synopsis: Figaro en Susanna zijn bediende en dienstmeid van de graaf en gravin Almaviva en willen binnenkort trouwen. Figaro is hun toekomstige slaapkamer aan het opmeten, waar ze in de buurt van de gravin en gravin Almaviva zijn.
A caso Madama la notte ti chiama – Taddei / Moffo
Het omstreden recht op de eerste nacht
Synopsis: Susanna waarschuwt Figaro dat de graaf heeft laten doorschemeren dat hij het recht op de eerste nacht opnieuw wil invoeren. Dit maakt Figaro woedend. Hij kondigt de strijd aan zijn meester aan en verlaat woedend de kamer.
Of dit “Ius primae noctis” werkelijk wijdverbreid was of meer overeenkwam met een legende dan met de werkelijkheid, wordt betwist. In ieder geval maakte het onderwerp de emoties los en was het dus perfect geschikt als thema voor een toneelstuk. Mozart componeerde de muziek van de knecht spottend met een sierlijk, hoofs menuet, waarvan de tekst Figaro hatelijk sist.
Luister naar het stuk gezongen door Cesare Siepi een grote Figaro met een stem “die kan vloeien als een honingraat” (Fischer, Grosse Stimmen).
Se vuol ballare signor contino – Siepi / Kleiber
Synopsis: Susanna ontmoet de huishoudster Marzellina. Ze ruziën over geld dat Figaro van Marzellina zou hebben geleend. En Marzellina wil het terug met het oog op de geplande bruiloft. Maar dat zou de bruiloft onmogelijk maken.
Het ruziënde duet van twee vrouwen was een 18e eeuwse operaklassieker. Mozart onderlijnt de scène briljant met de valse zoetheid van een vleiende melodie en met strijkers die een vreugdesprongetje maken.
Deze scène wordt briljant muzikaal en komisch vertolkt door Diana Damrau en Jeanette Fischer uit een televisieversie van een productie van La Scala.
Via resti servita, madama brillante – Damrau / Fischer
Cherubino’s gezongen monument voor alle vrouwen
Synopsis: Woedend verlaat Marzellina de kamer. Nu komt Cherubino, Almaviva’s page, Susanna’s kamer binnen. De graaf had hem betrapt op een amoureus avontuur en wil hem straffen. Cherubino vraagt Susanna een goed woordje te doen bij de gravin.
Cherubino, de page van de graaf, zingt met jeugdig gevoel, ongeduld en onzekerheid over zijn liefde voor Susanna, de gravin en alle vrouwen. Mozart laat deze prachtige, lyrische melodie begeleiden door tedere gedempte strijkers.
We horen een dringende Cherubino door Cecilia Bartoli.
Non so piu cosa faccio – Bartoli
In de afspeellijst vindt u ook een masterclass van Joyce di Donato over deze aria van Cherubino. Een prachtige opname die inzicht geeft in de rol van Cherubino en deze aria.
Non so piu cosa faccio (Masterclass mit Joyce di Donato)
Het verstopspelletje in Susanna’s kamer
Synopsis: Daar horen ze de graaf binnenkomen, die Susanna wil bezoeken. Cherubino verstopt zich snel en kijkt toe hoe de graaf avances maakt naar Susanna. Maar ver komt hij niet, want de muziekleraar Bartolo is al onderweg. Nu moet Almaviva zich van zijn kant verstoppen om niet in deze compromitterende situatie verwikkeld te raken. Als hij Bartolo hoort vertellen van Cherubino’s geraaskal, komt hij woedend uit zijn schuilplaats. Na een kort gesprek vindt hij tot zijn verbazing Cherubino in zijn schuilplaats.
Cosa sento tosto andate
Figaro’s beroemde aria “Non più andrai farfallone amoroso”
Synopsis: Maar de graaf barst van woede en kan Cherubino niet straffen, omdat hij ondergedoken de liefdesverklaring van de graaf aan Susanna heeft afgeluisterd. Om van hem af te komen, benoemt de graaf zijn page tot officier, die zo snel mogelijk moet ingrijpen. Figaro geeft hem spottend goede raad.
Deze beroemde aria is een politiek fijnzinnige bespotting van de edele Cherubino door de dienaar. In het eerste deel horen we Figaro’s hoofse (hoewel muzikaal zeer eenvoudige) bespotting van Narcissus’ cherubino, die nu de fandango van de danszaal moet verruilen voor de mars van het leger, die Mozart kleurrijk tekent met de muzikale elementen van het leger in het tweede deel.
Non piu andrai – Raimondi
LE NOZZE DI FIGARO Acte II
De eenzame gravin
Synopsis: In de vertrekken van de gravin. De gravin lijdt onder de ontrouw van haar man en zou liever sterven dan onwaardig verder leven.
In deze aria mist de gravin de tijd dat de graaf nog veel van haar hield. Zonder twijfel is “Porgi amor” een van de hoogtepunten van de opera en een van de mooiste lyrische stukken geschreven voor sopraan. De muziek is in majeur gezet, hoewel de stemming van de gravin droevig en contemplatief is, wat misschien zelfs de charme van dit stuk verklaart. De aria begint in piano en culmineert in het midden, met de hartverscheurende doodswens “o mi lascia almen morir”, die twee keer wordt herhaald, begeleid door de bovennatuurlijk pijnlijke cantilena van de klarinet. “Porgi amor” is het eerste optreden van de gravin. Zij staat alleen op het toneel en moet meteen de mooiste aria van de opera zingen, sommige zangers hebben dus respect voor deze aria. Voor de rest zijn er geen grote vocale moeilijkheden, het is een eenvoudige cavatina en de duur is betrekkelijk kort. Maar zoals altijd bij Mozart, zijn de eenvoudige dingen het moeilijkst.
In de afspeellijst vindt u drie versies van deze aria.
Luister eerst naar deze aria in een prachtige, melancholieke, onovertroffen vertolking door Elisabeth Schwarzkopf. Elk woord krijgt een prachtige klankkleur. De ademhaling is niet waarneembaar en laat de muziek schitteren met prachtige lange fraseringen.
Porgi amor (1) – Schwarzkopf
Vervolgens in een expressieve versie door Maria Callas.
Porgi amor (2) – Callas
… en in een concertopname door Angela Gheorghiu.
Porgi amor (3) – Gheorgiu
Cherubino’s aria “Voi che sapete”
Synopsis: Figaro bezoekt de gravin om een plan voor te stellen om de graaf een lesje te leren. De graaf moet worden uitgenodigd voor een rendez-vous met Susanna, maar de vermomde cherubino moet daar verschijnen. Tegelijkertijd ontvangt hij een anonieme brief waarin hem wordt gewaarschuwd dat zijn vrouw die avond een rendez-vous heeft. De gravin stemt aarzelend toe en Figaro verlaat de kamer om Cherubino te roepen. Cherubino komt Susanna’s kleren passen. Eerst mag hij een liedje zingen voor de gravin
Cherubino is een broekrol voor een jonge sopraan. Hij is de page van de graaf, en op een leeftijd dat de emoties ontwaken. Het lied is de zoveelste gezongen liefdesverklaring van een adolescent aan alle vrouwen. Mozart componeerde deze ontroerende scène op een naïeve, kinderlijke toon. De aria opent met een sierlijke melodie, begeleid door gesyncopeerde violen die een gitaar imiteren die door Susanna wordt bespeeld. Na verloop van tijd wordt de muziek intenser. Mozart moduleert de melodie in kleine stapjes en roept een hartstochtelijke, stijgende stemming op, waardoor de persoon van Cherubino een bovennatuurlijke gloed krijgt.
Luister naar een van de hoogtepunten van deze opera in twee versies.
Het is de moeite waard te luisteren naar Lucia Popp’s Susanna uit Solti’s prachtige opname uit 1981, een van de beste Susanna’s op plaat:
Voi che sapete (1) – Popp
Magisch en hypnotiserend gezongen door Maria Ewing in de verfilming van Ponnelle.
Voi che sapete (2) – Ewing
Synopsis: Nu is Cherubino ingewijd in de intrige en is klaar om Susanna’s kleren te passen.
Venite… inginocchinatevi – Popp / Solti
De epische finale van de tweede akte
Handeling: Cherubino bevindt zich in de kamer van de gravin. Als hij uitgekleed en halfnaakt is, wordt er geklopt. Het is de graaf! Cherubino moet zich verstoppen om de gravin uit de compromitterende situatie te redden. De graaf komt achterdochtig binnen. Waarom was de kamer op slot? Hij doorzoekt de kamer en stuit op een gesloten deur naar de volgende kamer. Hij vermoedt Cherubino binnen en eist dat hij naar buiten komt. Maar er gebeurt niets.
Susanna, of via, sortite – Finley / Fleming
Synopsis: Terwijl hij een werktuig haalt om de deur open te breken, stormt Susanna van achteren de kamer binnen en opent het raam, zodat Cherubino naar buiten kan springen. Als de graaf de deur wil openbreken, gaat deze open … en verschijnt Susanna. De graaf is in de war en vraagt zijn vrouw om vergeving. Dan horen ze van Figaro dat de tuinman boos is omdat zijn bloemen verpletterd werden toen iemand uit de kamer sprong. Wanneer de graaf het open raam in de kamer ernaast opmerkt, redt Figaro de situatie door te beweren dat hij sprong omdat hij in de kamer was met Susanna. De situatie lijkt gered. Nu meldt de tuinman dat de dader een stuk papier was kwijtgeraakt toen hij sprong. Het is het dienstbevel van Cherubino. De graaf houdt het boos onder de neus van Figaro, maar die beweert in zijn nood dat Cherubino het hem gegeven heeft. En nu komt Marzellina erbij. Zij wil dat de graaf het huwelijk tussen Figaro en Susanna verhindert, omdat Figaro de oudere vrouw ooit het huwelijk heeft beloofd om aan geld te komen. Met plezier verbiedt de graaf tijdelijk het huwelijk.
De finale van de tweede akte heeft immense afmetingen; zij bestaat uit bijna 1.000 maten en is een kunstwerk op zich. Het begint met het duet van de graaf en de gravin. Beetje bij beetje verschijnen er vijf personen, die elk de muziek veranderen tot de verwarring compleet is. De muziek wordt bijzonder komisch wanneer Susanna uit de kamer stapt met een onschuldig menuet, en de graaf en de gravin haar verbaasd aanstaren (4:40).
Luister en zie deze verbluffende acte finale magnifiek gespeeld en gezongen in Jean-Pierre Ponnelle’s opera film gedirigeerd door Karl Böhm.
Finale Akt II – Te Kanawa / Freni / Fischer-Dieskau / Prooi
LE NOZZE DI FIGARO Acte III
De sluwheid van Susanna en de gravin
Synopsis: De gravin en Susanna willen de graaf ook zonder Cherubino naar een rendez-vous lokken. Dus besluit de gravin verkleed te gaan als Susanna. Susanna gaat nu naar de graaf om een ontmoeting voor te stellen.
De scène van de graaf en Susanna begint in mineur, want de graaf is nog steeds uit de toon. Maar al snel slaat de stemming om als Susanna het rendez-vous aankondigt: met (niet erg nobele) grote toonsprongen toont de graaf zijn al te menselijke opwinding en anticipatie.
Crudel! Perche finora farmi languir cosi? – Kunz / Seefried
De graaf is uit op wraak
Synopsis: De graaf heeft vernomen dat hij verraden zal worden door zijn knecht en zingt zich in woede toe.
Mozart portretteert een graaf die hooghartig is tot op het belachelijke af door het orkest eenstemmig met zijn stem te laten samensmelten en deze wraakzucht te laten eindigen met trotse coloraturen.
Mentre io sospiro – Raimondi
Synopsis: ‘s Avonds meldt de door Marzellina ingeschakelde advocaat dat Figaro in feite de zoon is van Marzellina, die van haar pasgeboren kind is beroofd. Alle problemen met de schulden zijn opgelost, niets staat het huwelijk nog in de weg en het is gepland voor de volgende dag. Marzellina en Bartolo besluiten ook te trouwen.
Uit deze “Coup de théâtre” ontwikkelt zich een prachtig sextet.
Riconosci in questo amplesso – Karajan
“Dove sono i bei momenti”
Synopsis: De gravin zit in haar kamer en denkt weemoedig terug aan de gelukkige dagen van haar huwelijk.
Na “Porgi amor” is het weer een klaagzang, gezongen met de aristocratische waardigheid van een gravin.
De tweede grote aria van de gravin is te horen in de vertolking van Elisabeth Schwarzkopf. Zij werd ook wel “de gravin van de eeuw” genoemd. Naast de Marschallin in “Rosenkavalier” was het misschien wel haar belangrijkste rol.
Dove sono (1) – Schwarzkopf
Een tweede vertolking horen we van de Nieuw-Zeelander Kiri Te Kanawa. Haar stem (vergelijkbaar met die van bijvoorbeeld Tebaldi) wordt meer geprezen om zijn schoonheid van toon dan om zijn dramatische capaciteiten. Laten we Kesting aan het woord: “Te Kanawa’s sopraan is van een lichtende, briljante hoogte. De registers zijn goed op elkaar aangesloten. Het legato is uitstekend… Evenals Schwarzkopf – of liever: het kopiëren van de Duitse zangeres – trekt zij soms het spectrum van de afzonderlijke klinkers over de gehele frase, hetgeen de woordarticulatie niet ten goede komt… Ondanks alle bezwaren, om op haar Figaro-gravin terug te komen, zijn er veel “bei momenti” in haar zang, de twee aria’s die zij onder Solti zingt met betoverend legato en wonderbaarlijke tonale schoonheid.” Kiri te Kanawa werd in 1971 plotseling beroemd met de rol van de Gravin. Luister naar haar in een prachtige live opname in “Dove sono”.
Dove sono (2) – Te Kanawa
Mozart hergebruikte de melodie van het “Dove sono” in het “Agnus dei” van de Kroningsmis in C groot KV 317. Figuurlijk gesproken voelt de gravin zich een slachtoffer van de graaf. Geïnteresseerden vinden een opname van deze passage uit een uitvoering in de St. Pieter met Kathleen Battle onder leiding van Herbert von Karajan.
Agnus dei – Battle/Karajan
“Che soave zeffiretto”: een groot duet van Susanna en de gravin
Synopsis: Aan haar bureau dicteert de gravin aan Susanna een uitnodiging aan de graaf voor een avondlijk rendez-vous.
“Che soave zeffiretto” is misschien wel het mooiste duet dat Mozart ooit schreef. De gravin en Susanna schrijven een brief aan de graaf met een uitnodiging voor een rendez-vous “in de pijnbomen van het kleine bos waar een zachte avondbries waait”. Mozart heeft de sfeer van dit zachte avondbriesje op een prachtige manier gevangen. In dit tedere duet worden de twee stemmen op magische wijze begeleid door de hobo en de fagot.
Luister naar dit duet in de prachtige vertolking van Elisabeth Schwarzkopf en Irmgard Seefried. Kesting becommentarieert Seefried in deze opname uit 1953 onder Furtwängler: “Wie iets van de spirituele werking van haar zang wil voelen, moet naar de vroege opnamen luisteren … in Schwarzkopf heeft zij een partner die de perfectie zo dicht mogelijk benadert.
Che soave zeffiretto (1) – Schwarzkopf / Seefried
Een tweede versie van het duet “Che soave zeffiretto” is te horen in de versie van Gundula Janowitz en Edith Mathis, bekend uit de film “Shawshank redemption”, waarin deze opname wordt geciteerd.
Che soave zeffiretto (2) (Shawshank redemption) – Janowitz / Mathis
Een mooie derde versie met Cecilia Bartoli en Renee Fleming
Che soave zeffiretto (3) – Fleming / Bartoli
Synopsis: Tijdens een ceremonie aan de vooravond van het huwelijk overhandigt de graaf Susanna de bruidssluier, terwijl Susanna hem in het geheim een kleine brief overhandigt, die met een speld wordt gesloten. Tijdens de daaropvolgende dans ziet Figaro hoe de graaf zich aan de naald prikt bij het openen van de brief en is geamuseerd dat de wellustige graaf weer eens een liefdesbrief heeft ontvangen zonder te weten dat die van Susanna afkomstig is.
Ecco la marcia – Glyndebourne
LE NOZZE DI FIGARO Acte IV
Synopsis: De dag van de bruiloft is aangebroken. Barbarina zou de speld teruggeven aan Susanna, maar ze is hem kwijtgeraakt en is ontbonden.
Mozart componeerde voor deze uitvoering door Barbarina een prachtig stuk, de enige aria in mineur.
L’ho perduta – Petitbon
“Aprite un po quegli occhi” en de censuur
Synopsis: Figaro ontmoette Barbarina en kwam meer te weten over de naald. Nu weet hij wie de brief heeft geschreven en is hij woedend dat Susanna hem durft te bedriegen.
In deze aria beschrijft Figaro vrouwen als meesters in het bedriegen. Net als zijn meester voor hem, mag Figaro ook een aria van woede zingen. Maar Mozart wil ook deze man niet helemaal serieus nemen; de begeleiding van de strijkers en blazers is te koket gecomponeerd.
Luister naar “Aprite un po quegli occhi” in de vertolking van Cesare Siepi.
Aprite un po quegli occhi – Siepi
De aria van de rozen – een prachtige liefdesverklaring
Synopsis: In het kasteel van graaf Almaviva. Susanna is gelukkig. Maar Figaro is boos, omdat hij denkt dat zij zich verheugt op het rendez-vous met de graaf.
Susanna’s rozenaria ontvouwt zich in een deinend ritme, begeleid door het tedere pizzicato van de strijkers en de lieflijke tussenstemmen van de houtblazers. Het is een prachtige, lyrische liefdesverklaring aan haar toekomstige echtgenoot Figaro, en de utopie van een wereld waarin geen klassentegenstellingen meer bestaan. De aria is een belangrijk rustpunt van de opera. U hoort deze aria in twee prachtige interpretaties.
Slechts weinigen hebben hem zo intiem gezongen als Lucia Popp.
Deh vieni non tardar (1) – Popp
Je hoort hier weer een prachtige vertolking van Barbara Bonney. De Canadese werd bekend als de zangeres van de titelsong van Steven Spielberg’s “AI, Artificial Intelligence”. Luister naar haar “Deh non vieni tardar”.
Deh vieni non tardar (2) – Bonney
De finale
Handlung: s Avonds in de kasteeltuin. Figaro wil de ontmoeting tussen de twee observeren. De gravin verschijnt in Susanna’s vermomming en niet ver daarvandaan is Susanna in de kleren van de gravin. Cherubino verschijnt verrassend en benadert de vermeende gravin. Hij is verliefd op haar geworden en probeert haar onstuimig te kussen. Susanna bevrijdt hem van zijn vergissing. Figaro wil wraak nemen op Susanna en maakt de vermeende gravin het hof. Een klap in het gezicht van Susanna brengt hem terug tot de realiteit. Uiteindelijk ontmoet de vermeende Susanna de graaf. De graaf maakt haar woest het hof. Beschaamd moet hij beseffen dat hij zijn vrouw voor zich heeft. De graaf verontschuldigt zich bij zijn vrouw en verzoent haar met een liefdesverklaring. Nu komen allen aan en zijn het erover eens dat iedereen zijn les geleerd heeft.
Opname-aanbeveling
EMI met Elisabeth Schwarzkopf, Sena Jurinac, Irmgard Seefried, George London en Erich Kunz onder leiding van Herbert von Karajan en de Weense Staatsopera en het Wiener Philharmoniker Koor.
Een alternatief is de operafilm:
DG met Mirella Freni, Kiri Te Kanawa, Dietrich Fischer-Dieskau, Maria Ewing onder leiding van Karl Böhm en het Wiener Staatsoperakoor en -orkest en de Wiener Philharmoniker.
Peter Lutz, Opera-inside, de online operagids bij LE NOZZE DI FIGARO van Wolfgang Amadeus Mozart.
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!