Voor Puccini was Butterfly de “meest bezielde, expressieve opera die hij had geschreven”. Geen van de heldinnen uit Puccini’s opera’s kan tippen aan Butterfly. Geen wonder dat Butterfly een van de meest gevraagde rollen voor sopranen is in de hele operaliteratuur.
Butterfly Arrives – Exotisme in muziek
De aankomst van de vlinder is een van de mooiste scènes die Puccini heeft geschreven. De entree van Cio-cio-san is doeltreffend geschreven en tegelijkertijd ontroerend. Ze is gelukkig (“Ik ben het gelukkigste meisje in Japan”) en zingt een prachtige aria begeleid door het koor van haar vrienden. De muziek van het orkest is verbluffend; Puccini laat drie solostrijkers (een altviool, een viool en een cello) de eindeloze melodie zingen, parallel aan de stem van Cio-cio-san. Voor sommigen doet deze scène denken aan Puccini’s Bohème.
Een prachtig voorbeeld vinden we aan het eind van deze passage, waar Puccini de aria van Cio-cio-san eindigt met een bijna hemels motief. Het bestaat uit een pentatonische melodie gespeeld door harp, fluiten en klokkenspel, een instrumentatie combinatie die Puccini ontleende aan Japanse muziek.
Luister naar deze geïnspireerde en ontroerende scène met Mirella Freni. Magisch hoe zij de beroemde hoge D tevoorschijn tovert (3:15).
Ancora en passo e via – Freni
Het grote liefdesduet van Madama Butterfly
Na de huwelijksceremonie verlaten alle familieleden het huis. Nu zijn de twee voor het eerst alleen. Butterfly is aangekleed voor de huwelijksnacht en de twee genieten samen van het moment in de tuin.
Een eindeloos lang liefdesduet ontspint zich, het langste dat Puccini schreef. Vele muzikale thema’s komen naar voren en Puccini laat het orkest opbloeien in de meest prachtige kleuren. In een bijzonder mooie passage (“or son contenta”) horen we een prachtige vioolsolo die verschillende keren herhaald wordt, en Butterfly geeft zichzelf aan Pinkerton met de woorden “vogliatemi bene, un bene da bambino” (wees lief voor mij, lief als voor een kind). Op dat moment vindt Pinkerton de juiste woorden met een intense en tedere passage, waarin hij haar belooft haar nooit meer te laten gaan, en Butterfly achterlaat in de valse overtuiging van een eeuwige verbintenis. Het slot is het extatische duet van twee geliefden, zoals we ook van Puccini alleen op de grootste momenten te horen krijgen.
Madama Butterfly was Björling’s laatste complete opname in zijn carrière. De 48-jarige was toen al ernstig ziek en kreeg een zware inzinking tijdens de opname van dit duet met Victoria de los Angeles. Verbazingwekkend genoeg was Björling’s stem in opmerkelijk goede conditie en werd de opname een paar weken later voltooid. Zijn opname is iets langzamer dan de andere versies en geeft de twee zangeressen de ruimte om een geweldige interpretatie te geven. Zelfs zijn opening “Bimba dagli occhi” is mooi en verleidelijk en de twee zangers musiceren op de mooist mogelijke manier.
Bimba dagli occhi – de los Angeles / Björling
Butterfly’s grote aria “un bel di vedremo”
Butterfly leeft al drie jaar in extreme armoede met haar bediende Suzuki en haar kind, zonder iets van Pinkerton te hebben gehoord. Ze bidt tot God om de terugkeer van Pinkerton, die niets van het kind weet. Pinkerton heeft haar beloofd terug te komen als de rozen bloeien. Ze jaagt Suzuki’s twijfels weg, ze is er zeker van dat op een dag het schip met Pinkerton zal verschijnen.
Deze aria “Un bel di vedremo” is een van de beroemdste en mooiste in de operaliteratuur voor sopranen. De droom van Butterfly inspireerde Puccini tot het schrijven van een grote aria, misschien wel zijn meest populaire.
De aria begint in pianissimo. In Puccini’s instructie staat “di lontano” (alsof het van een afstand is). Een solo viool omringt de stem van de vlinder en na een paar maten is de luisteraar al betoverd en ondergedompeld in de wereld van Cio-Cio-San. In het eerste deel van de aria toont de zangeres de bescheidenheid en het geduld van Butterfly, die bereid is om op haar geliefde te wachten. Met “me ne starò nascosta un po’ per celia” begint vanaf de piano een groot crescendo naar het extatische “e un po’ per non morire”. Het is een uitbarsting van emoties die onder de oppervlakte worden vastgehouden.
Met rustige maar ontroerende woorden vertelt zij vervolgens over de droom van Pinkerton die zich de heuvel op haast naar haar huis en dat zijn terugkeer werkelijkheid wordt. Opnieuw componeert Puccini een extatische climax, die eindigt na een groot crescendo met de hoogste noot, een hoge B in fff.
We horen deze scène in 3 versies.
Victoria de los Angeles’ Butterfly staat steevast hoog in de kritieken van de critici. Haar wereld was er niet een van dramatische weelde, maar van lyrische stemming.
Un bel di vedremo – de los Angeles
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!