3 onsterfelijke stukken uit de opera PAGLIACCI van Leoncavallo – met de beste interpretaties van YouTube (Hits, Best of)

Pagliacci was een geniaal stuk uit de jeugd. Leoncavallo was 33 jaar oud toen hij dit meesterwerk componeerde. Hij dankte zijn roem aan één enkele waarde en zijn hele leven lang zocht Leoncavallo naar een tweede “Pagliacci”. Hij deelde dit lot met Pietro Mascagni, die 2 jaar eerder het tweede grote werk van het verismo schreef: “Cavalleria rusticana”.

 
 
 

De beroemde proloog

Tonio stapt voor het gordijn en legt uit waar het stuk over gaat. Het echte leven wordt getoond, niets wordt gefingeerd. In plaats van de vermomming, moet men in de ziel van de acteurs kijken.
Deze unieke proloog “Si puo, Signore” leidt de opera in. In plaats van een klassieke orkestrale prelude, een gesproken ouverture. Een prachtig en verrassend effect!

Leonard Warren was een van de grote Amerikaanse baritons. Zijn stralende hoge noten waren bijzonder opmerkelijk. Hij haalde zelfs de hoge C, die zelfs een doorgewinterde tenor niet elke dag haalt.

Si puo, Signore (Prologo) – Warren

Het gewetensconflict van Nedda

Dit stuk staat ook bekend als “Balatella”, “een eenvoudig lied”. Dit is het echter niet. Een blik op de tekst leert ons dat Nedda bang is voor Canio’s jaloezie (brutale come egli è; brutaal als hij is). Een zwerm vogels daalt op haar neer, en haar stemming fleurt op in het volgende “Stridono lassu.” Flikkerende strijkers en harpmuziek volgen de vleugelslag van de zwerm vogels. De noten zijn eerst langgerekt, maar worden steeds korter voor een dramatisch effect. Nedda wil doen wat de vogels doen en ontsnappen naar de vrijheid, en de aria eindigt in een triomfantelijk slot.

Luister naar Maria Callas in een aangrijpende opname. Haar toespraak tot de vogel verandert van een prachtige triller in extase. Ze heeft Nedda nooit op het toneel gezongen. Misschien omdat Pagliacci wordt beschouwd als de opera van de tenor, waar de tenor alle aandacht krijgt?

Stridono lassu – Callas

Vesti la giubba – de ineenstorting van Pagliaccio

De slotverzen van deze aria’s zijn indrukwekkend en zijn terecht beroemd geworden (ridi pagliaccio):
 
En dan lacht Pagliaccio,
om je gebroken liefde,
lach om het lijden
dat je hart vergiftigd heeft.
 

In deze aria wordt een beroep gedaan op het vermogen van de tenor om de emoties maximaal uit te drukken. Leoncavallo schreef op dit punt “met ware tranen”. Hier moet de artiest de ziel van Canio blootleggen en zijn angst echt laten lijken. Leoncavallo bereidde deze scène voor met een groot crescendo, waarbij hij de stem van de tenor verdubbelde met het orkest om de luisteraar te overrompelen met de emoties van de clown.

Het is technisch niet moeilijk en toch scheidt het het kaf van het koren wat betreft wie de dramatische stem heeft om de luisteraar te raken.

Laten we eens luisteren naar drie opnamen van deze aria. We beginnen met de beroemde versie van Caruso.

Met de opname van “Vesti la giubba” schreef Enrico Caruso geschiedenis. Laten we Jürgen Kesting aan het woord laten: “Op 17 maart 1907 werd Caruso’s beroemdste en meest gedenkwaardige plaat gemaakt. Het is het Lamento van Canio uit Pagliacci met de onnavolgbare snik en het wanhopige gelach na de frase “bah, si tu forse un uom”. De lange frase “sul tuo amore infranto”, die met grote klank moet worden ontvouwd, vormt Caruso, hoorbaar meegesleept door wat hij zingt en lijdt te zingen, op één adem en een geweldige, zelfs extatische fonatie”.

Deze opname uit 1907 was trouwens de eerste plaat waarvan meer dan een miljoen exemplaren werden verkocht!

Recitar…vesti la giubba – Caruso