3 onsterfelijke stukken uit de opera MANON van Massenet – met de beste interpretaties van YouTube (Hits, Best of)

Massenet’s Manon is een van de absolute hoogtepunten van de Franse opera. De rol van Manon is een van de meest indrukwekkende rolportretten in de operaliteratuur. Ervaar de magnifieke rijkdom aan ideeën die Massenet in deze opera heeft gecomponeerd.

Het beroemde afscheid van Manon – “Adieu notre petite table”

“Adieu notre petite table” is een van de beroemde aria’s van Manon. Het beschrijft het innerlijke conflict van Manon tussen haar eerlijke liefde voor Des Grieux en haar verlangen naar een glamoureuze toekomst. In deze scène gaat Manon dus door een achtbaan van emoties. In het begin is ze ontroerd door haar liefde voor Grieux (“Mon pauvre chevalier… j’aime”), daarna wordt ze onzeker (“Je ne suis digne de lui”). Maar dan wordt ze aangevuurd door de belofte van een leven in de luxe van een grote stad, en de aria bereikt haar hoogtepunt op het woord “beauté” in een hoge Bes. Het Brétigny-motief verschijnt en voor enkele ogenblikken zwelgt zij in de zoete verwachting van haar mooie toekomst. Maar weldra wordt zij overmand (overspoeld?) door weemoedige gevoelens van afscheid (“Adieu notre petite table”). Zij beseft dat zij haar koninginnendroom duur heeft gekocht, namelijk met het verlies van haar liefde.

Grote passages van deze aria zijn geschreven in piano. Het zijn oprechte woorden waarvan de gevoelens steeds weer weerspiegeld worden in het orkest. De Spaanse zangeres Victoria de los Angeles (1923-2005) wordt door veel kenners beschouwd als de beste vertolkster van de rol van Manon. Kesting motiveert dit als volgt: “Victoria de los Angeles was de zangeres van de intieme tonen, voor alles wat lyrisch en stil is in de muziek. Haar unieke en onmiskenbare timbre lag in een mantel van fluweel.” Stratton spreekt van “een stem voor tedere penumbra en zachte suggestie.” Dit zijn de ideale omstandigheden, voor deze intieme sleutelscène van Manon. Laten we Victoria de los Angeles horen in een live opname die illustreert wat er gezegd is.

Allons! … Adieu, notre petite table – de los Angeles

De schitterende Dream Aria

van Massenet
De droomaria is een van de beroemdste aria’s uit het standaard tenorrepertoire. Het vereist ongelooflijke finesse en precisie, niet alleen in toonhoogte maar ook in resonantie en adem. Massenet veredelde deze delicate, pianistische aria met een betoverende orkestrale begeleiding. “De orkestbegeleiding is meeslepend met de hoge iriserende gedempte violen, waaraan Massenet helderheid toevoegt met fluit en hobo. Het is gecomponeerd zonder bassen, en de tenormelodie is ook ingehouden, waardoor de indruk wordt gewekt dat de aria elk moment kan opstijgen.” (Abbate / Parker, “Geschiedenis van de opera”).

Luister naar de opname in een gewoonweg schitterende vertolking door Jussi Björling. Let op het prachtige en expressieve ritardando op ongeveer 2:00 of het adembenemende diminuendo aan het eind. Björling wordt door velen beschouwd als de beste Verdi-tenor van de 20e eeuw. Helaas heeft hij Manon nooit op het toneel gezongen.

En fermant les yeux – Björling.

“Ah fuyez douce images” – nog een geniale vondst van Massenet

Net als de droomaria is dit stuk een introspectieve weerspiegeling van zijn gevoelswereld. Het is twee jaar geleden dat Manon hem verliet. Hij is nog steeds door haar geobsedeerd. Na één maat van het recitatief zegt Des Grieux “Je suis seul” (“Ik ben alleen”). Terwijl hij zijn besluit om God te dienen prijst (“C’est le moment suprême”), speelt het orkest liefdesmuziek en lijkt Des Grieux tegen te spreken.

Zijn visioen van Manon (“Ah fuyez douce images”) begint teder en pianissimo. Later wordt de muziek intenser en toont de pijn die de gevoelens voor Manon nog steeds oproepen. Het middendeel speelt met de motieven van Manon en hij vervloekt Manon zelfs zonder haar bij naam te noemen (“ce nom maudit”; “deze verdoemde naam”). Het orgel van de kerk begeleidt hem terwijl hij hoopt deze obsessie te overwinnen. Maar al snel keert de pijn terug en eindigt hij deze grote aria met een prachtig diminuendo.

We horen Nicolai Gedda (1925-1987). Hij was een door kenners zeer gewaardeerde tenor. Zijn stem boeide niet zozeer door zijn doordringende kracht als wel door zijn vocale artisticiteit en buitengewone bereik. Kesting merkt op: “Hij slaagt er altijd in vocale elegantie te combineren met absolute geloofwaardigheid, zoals in de kloosterscène uit de Manon-opname uit 1962 onder Georges Prêtre: hij geeft het recitatief vorm als een soliloquy van een verwarde jongeman die in het klooster zijn toevlucht zoekt tot zijn fatale liefde. In de aria wordt Des Grieux (en met hem de luisteraar) overweldigd door gevoelens voor Manon; in het parlando middendeel overwint Gedda zichzelf opnieuw terwijl orgelakkoorden klinken – om zich vervolgens weer te laten meeslepen met meesterlijk uitgewerkte crescendo’s.”

Je suis seul… ah fuyez douce images – Gedda