Tannhäuser is waarschijnlijk de meest menselijke held onder alle door Wagner geschapen figuren, die niet kan ontsnappen aan de vleselijke lust (Venus), hoewel hij streeft naar spiritualiteit (Elisabeth). Wagner zelf heeft beschreven dat zijn “neiging tot zinnelijke onstuimigheid” in strijd is met de “ernst van het artistieke gevoel”.
De aria van de zaal – Elisabeth wacht opgewonden op Tannhäuser
In de Wartburg. Elisabeth, de nicht van de landgraaf, is blij met de terugkeer van Tannhäuser. Ze is in de zaal waar ze sinds het vertrek van Tannhäuser niet meer is binnengekomen.
Deze aria wordt ook wel de “hal-aria” genoemd. Formeel staat zij op het midden tussen de Grote Opéra en het muzikale drama. Zo kent Tannhäuser nog verschillende op zichzelf staande, effectieve muziekstukken zoals de zaalaria. Trillende blazers zorgen voor een geëlektriseerde sfeer. Elisabeth heeft alle reden om opgewonden te zijn. Opgetogen begint Elisabeth aan de aria. Bij de gedachte aan het vertrek van Tannhäuser slaat de muziek om in somberheid. Een hobo brengt Elisabeth terug in de jubelstemming van het begin. Met een herhaaldelijk opvoeren van het “sei mir gegrüsst” (“Ik groet u”) in toonhoogte en toonsterkte leidt Wagner Elisabeth naar een climactische D.
We horen deze aria het eerst in de vertolking van Elisabeth Grümmer. Grümmer was een zangeres die ziel in haar stem had. De Duitse muziekcriticus Joachim Kaiser schreef over haar opname: Hoe Elisabeth Grümmer Elisabeth zingt met hartroerende intimiteit, volkomen onkitscht maar zo teder gloeiend, dat men van een ideale bezetting kan spreken.
Dich teure Halle – Grümmer
Het beroemde pelgrimskoor
Beglückt, darf nun dich, o Heimat, ich schauen
Het Romeinse verhaal van Tannhäuser
Wolfram ontmoet de uitgeputte Tannhäuser, die op zoek is naar de weg naar de Venusberg. Hij vertelt Wolfram over zijn reis naar Rome. Hoewel hij iedereen overtrof door berouw te tonen, vond hij geen vergiffenis bij de paus, wiens woorden luidden: zoals de pelgrimsstaf niet meer met groen zal zijn versierd, zo rust uw redding onmogelijk op mij.
Tannhäuser staat het grootste deel van de tijd op het toneel. Nu tegen het einde staat de tenor voor het grote “pièce de résistance”, de 10 minuten durende Romeinse vertelling, waarin de tenor de laatste krachtreserves moet mobiliseren.
Lauritz Melchior was misschien wel de grootste Wagner-tenor aller tijden. De “grote Deen”, zoals Cosima hem noemde, was een elementaire kracht. Hij beweerde van zichzelf dat hij Tristan gemakkelijk 2 keer op een avond kon zingen. Hij was een meester in het uitdrukken met pathos, zodat Roman Tale meesterlijk was.
Inbrunst im Herzen (1) – Lauritz Melchior
Plaats een Reactie
Meepraten?Draag gerust bij!