La forza del destino jest jedną z trzech oper hiszpańskich (Don Carlo, Forza del destino, Il Trovatore) Verdiego, z których wszystkie wkraczają w heroiczno-historyczny świat grand opéra. Można ją słusznie zaliczyć do wielkich dzieł Verdiego. Wiele wspaniałych duetów między Alvaro i Caro, sceny religijne Leonory oraz barwne role drugoplanowe Preziosilli, Guardiano i Fra Melitone charakteryzują tę operę. Tematy muzyczne Verdiego są pełne rozmachu i po raz pierwszy wykorzystuje je jako motywy przewodnie w całej operze.
Wielka Modlitwa Leonory
Na skale obok klasztoru. Wyczerpana Leonora przybywa w męskim ubraniu. Potajemnie podsłuchiwała brata w gospodzie i dowiedziała się z goryczą o rzekomej ucieczce Alvaro do Ameryki. Chce odpokutować w klasztorze.
W “Madre pietosa Vergine” Verdi znów pisze dla tej sceny Leonory wielką, religijną arię. Leonora jest w stanie najwyższego podniecenia, które Verdi tworzy najpierw wstępnym motywem smyczków, imitującym podniecone bicie jej serca. Jej uniesienie wzmaga się jeszcze bardziej wraz z tremolo smyczków i chórem mnichów w tle.
Szczególnie piękny efekt stworzył Verdi, komponując pierwszą część w tonacji molowej, a pierwsze niebiańskie i hymniczne “Deh non m’abandonar” zamienił na paralelę durową, dodając w ten sposób pewności błaganiu Leonory.
Taką scenę Leonory słyszymy w interpretacji Marii Callas. Niezwykłe jest to, jak potrafi ona stworzyć podniecenie Leonory na początku z lekkim tremolo w głosie, a potem jak przechodzi do “Deh non m’abandonar”. Wspaniałe jest to, jak kształtuje swój głos w duecie z chórem mnichów.
Madre pietosa vergine – Callas
Wielkie duety Alvaro i Carlo
Z żołnierzy dobiegają hałasy. Alvaro spieszy na pomoc oficerowi, który został zaatakowany przez karciarzy. Jest to Carlo, który również został wynajęty pod fałszywym nazwiskiem. Obaj zaprzyjaźniają się, ale nie znają swoich prawdziwych tożsamości. Oddziały są atakowane. Don Alvaro prowadzi swoje oddziały w bitwie, zostaje ciężko ranny i trafia do izby chorych. Don Carlo jest przy nim. Obiecuje mu Order Calatravy za jego odwagę. Kiedy Alvaro słyszy to imię, wzdryga się i daje Carlowi klucz z prośbą, by w razie jego śmierci spalił zawartość skrzyni z jego tajemnicą. Wzruszeni żegnają się, a Alvaro zostaje zabrany do chirurga.
Ten duet to jeden z najpiękniejszych duetów Verdiego na baryton i tenor. To niemal czuła scena dwóch mężczyzn, którzy wkrótce potem będą próbowali się zabić. Ta część jest również bardzo powściągliwie orkiestrowana, dzięki czemu długie linie śpiewających głosów są intensywnie słyszalne.
Sam Caruso uznał ten utwór za swoje najlepsze nagranie duetowe. Rzeczywiście, ta interpretacja dwóch neapolitańczyków uzyskała status referencyjnej. Oba głosy harmonizują w najwyższym stopniu i emanują aksamitną miękkością w najpiękniejszym legato.
Solenne in quest’ora giurarmi dovete (2) – Caruso / Scotti
Wielka modlitwa Leonory “Pace, pace, mio dio”
Pace, pace to modlitwa Leonory, jej błaganie o pokój, którego nie osiągnie na ziemi i tęskni za śmiercią (“O Boże, pozwól mi umrzeć”). Żadna inna aria nie pozwala tak bezpośrednio odczuć desperacji kobiety, a daje śpiewaczce wiele okazji, by porwać słuchacza.
Rozpoczyna się rozdzierającym okrzykiem “Pace” (“Pokój”), o nabrzmiałym brzmieniu, musi brzmieć pełnią ciepła i rozpaczy i natychmiast zawładnąć słuchaczem.
Jej głosowi towarzyszą wzdychające instrumenty dęte i harfa. Obok partii fortepianowych pierwszej części, anielskie (pisane w pianissimo!) wysokie Bb w części środkowej i dramatyczne “maledizione” na końcu stanowią wielkie punkty kulminacyjne tej arii.
W roli Leonory i “pace, pace” Renata Tebaldi była chyba bezkonkurencyjna. Jej anielski fortepian zamienia tę arię w pomnik i jest jednym z najpiękniejszych nagrań tej wielkiej śpiewaczki.
Pace, pace mio Dio – Tebaldi
Dodaj komentarz
Chcesz się przyłączyć do dyskusji?Feel free to contribute!