Przewodnik operowy online i streszczenie do IL BARBIERE DI SIVIGLIA
Cyrulik jest słusznie jedną z najpopularniejszych oper w całym repertuarze i jest być może operą komediową par excellence. Odurzająca muzyka i przezabawny komizm sytuacyjny łączą się w wielkie arcydzieło.
PRZEGLĄD I SZYBKI DOSTĘP
Treść
♪ Synopsis
♪ Akt I
♪ Akt II
Highlights
♪ Largo al factotum (aria Figara)
♪ La calumnia è un venticello (aria Figara)
♪ Ah il piu lieto, il piu felice
Role i Synopsis of IL BARBIERE DI SIVIGLIA
Premiera
Rzym, 1816
Libretto
Cesare Sterbini, na podstawie komedii Le barbier de Séville Pierre'a Augustina Carona de Beaumarchais.
Główne role
Almaviva, Hrabia Almaviva, bogaty szlachcic (tenor) - Rosina, podopieczna Bartolo (mezzosopran) - Dr. Bartolo, opiekun Rosiny (bas) - Don Basilio, powiernik Bartolo i nauczyciel muzyki Rosiny (bas) - Figaro, cyrulik i powiernik Almavivy (baryton).
Rekomendacja nagrań
DG z Teresą Berganzą, Luigim Alvą, Hermannem Preyem, Enzo Darą i Paolo Montarsolo pod dyrekcją Claudio Abbado i Londyńską Orkiestrą Symfoniczną.
Komentarz
Libretto
Libretto jest autorstwa Cesare Sterbini i oparte jest na komedii “Le barbier de Séville” Pierre Augustin Caron de Beaumarchais. Oryginał jest dowcipny i librecista nie musiał wymyślać nowej historii, ale Sterbini zasługuje na wielkie uznanie za wspaniałe teksty, które tak znakomicie pasują do języka muzycznego Rossiniego. O ile Mozart wykorzystał operę Beaumarchais’go jako narzędzie krytyki społecznej, co było intencją autora, o tyle w dziele Rossiniego tego aspektu nie ma. Dzieło to nigdy nie powinno być niczym innym niż wielką komedią.
Muzyka
Każdy z utworów jest highlightem, a każda rola jest błyszcząca – rzadko która komedia została tak przekonująco oprawiona muzycznie. Choć Rossini ze względów czasowych powtarzał w kółko tematy w poszczególnych utworach, to słuchanie w żadnym numerze nigdy się nie znudzi. Wręcz przeciwnie, większości numerów można by słuchać godzinami, bo kipią dowcipem i muzykalnością. Już w wieku 24 lat Rossini osiągnął poziom, który pozostawia nas bez wyrazu.
Premiera
Premiera dzieła była chaotyczna i nieudana. Do niepowodzenia mogło się przyczynić to, że poprzednie dzieło Paisiella “Cyrulik sewilski” było bardzo znane i cenione, a publiczność była przytłoczona huraganem Rossiniego. Możliwe, że spektakl został nawet sabotowany przez zwolenników Paisiella. W Fun Facts można zobaczyć dwie anegdoty związane z premierą. Wkrótce doceniono wielkość dzieła i stało się ono sukcesem scenicznym. Nawet Beethoven wyrażał się o Cyruliku w najwyższych tonach. Wraz z twórczością Wagnera i powstaniem weryzmu dzieła Rossiniego wyszły z mody i zniknęły z repertuaru, jedynie Cyrulik mógł się utrzymać. Prowadziło to do błędnego koła z powodu pojawiającego się niedoboru wykształconych śpiewaków koloraturowych. Dopiero po II wojnie światowej Maria Callas swoją interpretacją “il Turco in Italia” zapoczątkowała renesans Rossiniego. Dzięki swej subtelnej i pełnej niuansów wirtuozerii otworzyła “drzwi do terra incognita bel canto dla następnego pokolenia”, jak twierdzi Montserrat Caballé. W ten sposób, wraz z Caballé, Sutherland, Berganzą i wieloma innymi, pojawiło się pokolenie wybitnych śpiewaków, którzy na nowo śpiewali Rossiniego. Od tego czasu Cyrulik stał się jedną z trzech najlepszych oper w większości krajów.
IL BARBIERE DI SIVIGLIA Act 1
Rossini miał napisał własną uwerturę na premierę, ale to było zagubione. Ze względu na ograniczenia czasowe, on przetwarzane inną uwerturę, że miał pierwotnie skomponowany dla poważnej opery (!), chciał ponownie wykorzystać popularny utwór i stał się chyba jego najbardziej znany utwór instrumentalny kiedykolwiek.
Ouverture – Abbado/LSO
Podróż w czasie do bel canto z arią “Ecco ridente in cielo”
Synopsis: Codziennie Almaviva serenaduje Rozynę przed jej balkonem. Podszywa się pod studenta Lindoro i ma nadzieję zdobyć serce pięknej dziewczyny.
Rossini skomponował do tej sceny serenadę w stylu klasycznym. Podobnie jak serenada Mozarta w Don Giovannim, jest ona skomponowana z powściągliwością. Szarpane smyczki, imitujące gitarę, towarzyszą śpiewakowi w arii w szlachetnym stylu śpiewu. W Serenadzie Rossiniego natomiast konie idą w parze ze śpiewakiem, a serenada przeradza się w drugiej części w szybką kabalettę.
Ta aria to klasyka dla śpiewaków koloraturowych z czasów świetności bel canta. Posłuchaj “Ecco ridente in cielo” śpiewanej przez Juana Diego Floreza, najlepszego tenora koloraturowego naszych czasów.
Ecco ridente in cielo (1) – Florez
Jeśli ktoś chce się naprawdę zachwycić, musi posłuchać wersji Hermanna Jadlowkera (1877-1958). Niestety, jakość nagrania jest raczej słaba, ale i tak można w pełni cieszyć się jego wysoce wirtuozowską koloraturą.
Ecco ridente in cielo (2) – Hermann Jadlowker
.
Wielka aria Fiiiiiiiiiiiiiiigaro
Synopsis: Rosina jest sierotą i mieszka ze swoim starzejącym się opiekunem doktorem Bartolo, który ma nadzieję, że pewnego dnia ją poślubi, ponieważ odziedziczy dużo pieniędzy. Wtedy Almaviva widzi fryzjera Figaro, który jest w drodze, aby odwiedzić Bartolo.
Wszyscy znają ten pewny siebie wygląd Figara, który udaje wesołego i sprytnego cyrulika.
Usłyszycie Państwo słynne “largo al factotum” Figara w trzech wariacjach. Każda z nich pochodzi z innej epoki. Zaczynamy znów przykładem z naszych czasów od rosyjskiego barytona Dmitri Hvorostoksy’ego:
Largo al factotum (1) – Hvorostovski
Dalej z Pasquale Amato, jednym z wielkich śpiewaków złotej ery, który był cenionym partnerem Enrico Caruso w Metropolitan Opera. Jego nagranie nie tyle skupia się na potężnym tonie, co raczej urzeka słuchacza belcantystycznymi niuansami brzmienia i wyrazistym rubato (które Toscanini później wyrugował ze śpiewaków). Posłuchajcie Arii Figara Pasquale Amato śpiewanej z ryczącą swadą.
Largo al factotum (2) – Amato
Trzecia interpretacja to dokument dźwiękowy z lat pięćdziesiątych z Tito Gobbi. Tito Gobbi (1913-1984). Jest o nim pewna anegdota, jak znalazł się w świecie opery. “Gobbi pochodził z zamożnej rodziny. Wysłali go na studia prawnicze na pobliskim uniwersytecie w Padwie. Studiosus był jednak bardziej oddany przyjemnościom sportowym, które mu oferowano, a szczególnie wyróżniał się w tenisie. Anegdota głosi, że po jednym z meczów spontanicznie serenadował atrakcyjnej widzce, co usłyszał baron Zanchetta i poradził mu, by podszkolił swój głos. Gobbi zrobił to w Rzymie”. (rybacy, wielkie głosy)
Largo al factotum (3) – Gobbi
Figaro’s pomoże Almavivie
Synopsis: Almaviva postanawia zdobyć poparcie Figara pewnymi pieniędzmi. Pomoże mu w uzyskaniu dostępu do domu.
Wirtuozerski duet o tym, o co chodzi w tej historii.
Wszystkie pomysły – Alva/Prey
Dla wielbicieli opery, znakomity duet w nagraniu z 1915 roku. W tym nagraniu usłyszymy Alessandro Bonci (1870-1940), największego tenora di grazia swoich czasów. Kesting komentuje to nagranie w następujący sposób: “Koloratury i ornamenty Bonci’ego w duecie “All’idea” z Corradettim jako partnerem są nieporównywalne – jedno z największych nagrań wirtuozowskich na płycie.
All idea – Bonci/Corradetti
.
Una voce poco fa: Koloratura-aria Rosiny
Synopsis: Rosina polubiła serenady nieznanego Lindoro, pojawia się na balkonie i upuszcza karteczkę z wiadomością.
Jak zwykle, ta aria otwierająca dzieli się na dwie części: powolną cavatinę i szybką cabalettę. Melodia części szybkiej zrobiła w twórczości Rossiniego niesamowitą karierę. Najpierw wykorzystał ją w wojennej “Palmyrze”, potem w pogrążonej w miłości “Elisabetcie”, aż dotarła do gardła Rozyny.
W XX wieku przez długi czas rolę Rozyny śpiewały soprany koloraturowe (często o jeden ton wyższe). Teresa Berganza zaczęła śpiewać tę arię ponownie pod koniec lat sześćdziesiątych jako alt koloraturowy w Fachu, dla którego utwór został pierwotnie napisany przez Rossiniego.
Una voce poco fa – Berganza
Cecilia Bartoli zastąpiła Berganzę w roli wiodącego głosu Rossiniego, dokonując doskonałej interpretacji w młodym wieku 22 lat.
Una voce poco fa – Bartoli
Świetlane role dla “Basso buffo”
Synopsis: Nauczyciel muzyki Don Basilio pojawia się i mówi Bartolo, że hrabia Almaviva jest w mieście i że ma go za Rosinę. Poleca Bartolowi, aby rzucił oszczerstwo, które nie omieszka wywołać efektu.
Dla dwóch ról typu “Basso buffo” Rossini napisał wiele fragmentów, które są po prostu czarujące. Jedną z takich scen jest aria Basilio “La calumnia è un venticello”. Tekst tej arii brzmi jak definicja Rossiniowskiego crescendo. Zaczyna się od powiewu wiatru i stopniowo narasta do muzycznego huraganu, aż kończy się wystrzałem z armaty.
Posłuchajcie w dwóch interpretacjach. Najpierw z Montarsolo, pierwszorzędnym śpiewakiem buffo.
La calumnia è un venticello (1) – Montarsolo
Następny jest Alexander Kipnis, jeden z najpiękniejszych głosów basowych w historii. Kipnis śpiewa arię po niemiecku, trochę nietypowo, ale wspaniale.
La calumnia è un venticello (2) – Kipnis
Synopsis: Figaro rozmawia w tajemnicy z Rosiną i mówi jej, że Lindoro jest w niej nieśmiertelnie zakochany. Rosina wręcza mu mały list dla niego.
Ten duet Figara i Rozyny to feeria koloratur. Zdobienia narastają coraz bardziej i kończą się dekoracyjnym szaleństwem Rozyny, któremu uroczo towarzyszy kropkowana melodia Figara.
Dunque io son – Callas / Gobbi
Synopsis:Po powrocie Bartolo zauważa, że Rosina ma na palcu atrament i brakuje papieru firmowego. Postanawia od tej pory zamykać Rozynę w domu.
Ta aria Bartola jest długim utworem i napisana jest w sposób skomplikowany, z wieloma ozdobnikami. W drugiej części śpiewak musi śpiewać długie odcinki z szesnastkami w tempie vivace. Ze względu na trudność arii zastępowano ją kiedyś inną arią.
Dara był czołowym basso Rossiniego lat 70/80, a jego sillabato (szybki śpiew) było legendarne.
A un dottor della mia sorte – Dara
Pierwsza próba odwiedzenia Rosiny przez Almaviva
Synopsis: Zgodnie z radą Figara, Almaviva przebiera się za pijanego oficera, który próbuje wymusić nocleg w domu Bartolo, posługując się fałszywym biletem.
Ta część ma charakter komediowy. Rossini kontrastuje wojskowe rytmy smyczków z chichoczącymi dźwiękami instrumentów dętych drewnianych. Do tego dochodzą fragmenty skomponowane w szybkim sprechgesangu.
Posłuchajcie tego zachwycającego fragmentu w znakomicie sfilmowanym nagraniu Abbado.
Ehi di casa – Alva / Dara / Berganza /Abbado
Rossini – kompozytor zespołowy
Synopsis: W trakcie pracy wytwarza tyle hałasu, że zjawia się policja. Zostaje aresztowany i pokazuje policjantom papier. Oficer oddaje Almavivie wojskowy salut. Wszyscy są zdezorientowani.
Ten zespół to muzyczny chaos. W fugato każdy podaje swoją wersję wydarzeń. Emocje rosną coraz bardziej, co prowadzi do porywającej stretty.
Usłyszymy fragment z mistrzowskiego nagrania całości (Marriner). Fajerwerki na scenie.
Ma signor…zitto tu – Florez / di Donato / Mattei / del Carlo
IL BARBIERE DI SIVIGLIA Act 2
Synopsis: Almaviva udaje nauczyciela muzyki dla Bartolo i twierdzi, że jest zastępcą Don Basilia, który zachorował. Aby zdobyć jego zaufanie, daje Basilio list i twierdzi, że przechwycił list Rosiny do hrabiego Almavivy. Bartolo chowa list do kieszeni i wpuszcza nauczyciela muzyki do domu.
Zobaczcie, jak Almaviva próbuje zamydlić Bartolo powtarzającym się obłudnym “Pace e gioia”. Raz po raz Rossini przerywa ten lament przerywnikami śpiewanymi w podwójnym tempie, wyrażającymi myśli tych dwojga. W ten sposób Rossini tworzy przezabawny drugi poziom komizmu. Grandiose jest część, w której Bartolo opłakuje swój żal w szybkim sprechgesang (“ma che perfido destino”), a zły nauczyciel muzyki śpiewa kantylenę w starym stylu.
Pace e gioia – Dara/Alva
Synopsis: Nauczyciel muzyki siada przy fortepianie, a Rosina zaczyna śpiewać. Podejrzliwy Bartolo pozostaje w pokoju, ale wkrótce nod off. Dwa krótko zapewnić siebie o ich miłości i Bartolo budzi się ponownie.
Ta lekcja muzyki była często nadużywana w przypadku arii, które soprany śpiewały jako “utwory gabinetowe”. Na przykład Adelina Patti często śpiewała “Home sweet home” w tym momencie, a Nellie Melba nawet śpiewała szaloną scenę z Łucji z Lammermoor.
Contro un cor – Callas
Synopsis: Teraz Figaro pojawia się na codzienne golenie doktora Bartolo. Wkrótce potem pojawia się Basilio. Zdumiony Bartolo pyta o jego stan zdrowia. Almaviva potajemnie podsuwa mu sakiewkę i wyjaśnia, że on, Basilio, jest poważnie chory i powinien wrócić do domu, by zająć się łóżkiem, co Basilio, zachęcony sakiewką, czyni. Rozyna i Almaviva mogą krótko porozmawiać i uzgadniają, że Almaviva zamierza porwać ją o północy, Figaro zabrał już klucz do balkonu. Wtedy Bartolo zauważa szwindel i wypędza Almavivę z domu.
“Buona Sera” to kolejny piękny kwartet.
Buona Sera Signore – Gobbi / Callas / Alva
Synopsis: Bartolo jest zdenerwowany. Kiedy Basilio pojawia się ponownie, twierdzi, że nie zna nauczyciela muzyki i podejrzewają, że to był Almaviva. Postanawiają, że wieczorem załatwią notariusza, który dokona ślubu. Bartolo pokazuje list Różynce, która jest zaskoczona, a Bartolo twierdzi, że Almaviva ma innych kochanków. Rosina podejrzewa z goryczą, że Lindoro chce ją zapędzić w ramiona Almavivy. Na zewnątrz rozwija się burza z piorunami.
Temporale – Barbacini
Synopsis: Kiedy Figaro i Almaviva wchodzą do domu przez balkon o północy, stają twarzą w twarz z oskarżeniami Rozyny. Uradowana Rozyna uświadamia sobie, że Lindoro to nikt inny jak hrabia Almaviva. Podczas gdy oboje są w siódmym niebie, Figaro wzywa ich do pośpiechu.
Radość z tego szczęśliwego obrotu spraw prowadzi do akrobatycznego i wirtuozowskiego duetu koloraturowego Rozyny i Almavivy, wielokrotnie komentowanego niecierpliwymi wtrętami Figara, który wzywa ich do pośpiechu. Utwór kończy prawdziwe trio, urocza stretta “Zitti, zitti, piano, piano”.
Ah! Qual colpo inaspettato Trio – Berganza / Alva / Prey
Synopsis: Kiedy chcą uciec ponownie przez balkon, drabiny nie ma. Tam zjawia się Basilio z notariuszem. Figaro szybko wpada na pomysł, by już teraz przeprowadzić ślub. Almaviva daje Basilio sakiewkę, a ten występuje wraz z Figarem jako świadek ślubu.
Następująca aria jest często pomijana. Z jednej strony dlatego, że jest dramatycznie niepotrzebna, a z drugiej strony dlatego, że jest bardzo trudna.
Peruwiańczyk jest być może najlepszym tenorem Rossiniego naszych czasów, a może nawet od wielu dziesięcioleci. Nawet najbardziej wymagające fragmenty tej trudnej arii śpiewa z łatwością, która zadziwia.
Ah il più lieto il più felice – Florez
Spektakularnym śpiewakiem był Rockwell Blake. Był specjalistą od Rossiniego, a ta aria była jedną z jego największych atrakcji, którą opanował do perfekcji, śpiewając w niesamowitym tempie.
Ah il più lieto il più felice – Blake
Błyskotliwy finał Rossiniego
Synopsis: Kiedy Bartolo zjawia się z policją, musi zdać sobie sprawę, że przegrał, Basilio i Figaro go zdradzili. Almaviva hojnie obdarowuje Don Bartolo posagiem i wszyscy są szczęśliwi. Sztuka kończy się hymnem na cześć odwagi, przebiegłości i miłości.
Finale, di si felice innesto – Abbado and Ensemble
Dla miłośników Callas anegdota do posłuchania
Przeczytaj o incydencie, który miał miejsce 1957 roku w la Scali podczas nagrania na żywo Cyrulika z Marią Callas: “Natychmiast po tym głośnym, a jednak dziwnie letnim aplauzie nadszedł wspomniany już Éclat. Jako mistrz muzyczny Almaviva wychwala “Bella voce! bravissima!”, ale najwyraźniej nie w zgodzie z częścią publiczności. Pojawiły się wyrazy niezadowolenia, które początkowo zostały zduszone przez Callasian. Śpiewak Bartolo również stanął po jej stronie. Melchiore Luise skierował swój pierwszy wers “Certo, bella voce” rozpoznawalnie przeciwko frontowi wroga, dobitnie podkreślając słowo “certo”; a gdy potem słowny harmider krzyczał “ach, nie! nie!”, energicznie powtarzał: “Certo, bella voce”. To, co zapowiedziało się w tym epizodzie, było oporem przeciwko Marii Callas, która w tym czasie nawarstwiła się jak inkubująca się choroba. O tym, że był to opór kontrolowany, świadczy również fakt, że po występie Marii Callas wydawało się, że podnosi bukiet kwiatów, a w ręku trzyma pęczek rzodkiewek. ” (Jürgen Kesting, sbb Kulturradio). Posłuchaj tego fragmentu w filmie na YouTube (opisywana scena zaczyna się od 5:45).
Anegdota o Callas – Callas / Gobbi / Alva / Giulini
Recenzja nagrań
DG z Teresą Berganza, Luigi Alva, Enzo Dara, Hermann Prey i Paolo Montarsolo pod dyrekcją Claudio Abbado i London Symphony Orchestra.
Peter Lutz, opera-inside internetowy przewodnik operowy o Cyruliku sewilskim Gioacchino Rossiniego.
Dodaj komentarz
Chcesz się przyłączyć do dyskusji?Feel free to contribute!