ASILE HEREDITAIRE (O MUTO ASIL DEL PIANTO) – aria z opery Guillaume Tell

Portret arii Gioacchino Rossiniego ASILE HEREDITAIRE (O MUTO ASIL DEL PIANTO)

Przeczytaj ciekawe fakty i posłuchaj wspaniałych filmów na YouTube o słynnej arii Rossiniego “ASILE HEREDITAIRE (O MUTO ASIL DEL PIANTO)“.

Jeśli chcesz przeczytać i usłyszeć więcej o GUILLAUME TELL, kliknij na ten link do portretu opery

Aria ASILE HEREDITAIRE (O MUTO ASIL DEL PIANTO) – SYNOPSIS I Background

SYNOPSIS: Mieszkańcy Szwajcarii żyją pod niewolą Habsburgów. Szwajcar Arnold jest nieszczęśliwie zakochany w habsburskiej księżniczce Matyldzie. Jest zrozpaczony, ponieważ jego rodacy gardzą nim z tego powodu, a on nie ma odwagi się jej oświadczyć. Tell próbuje go przekonać do sprawy szwajcarskiej i poznaje jego szczery entuzjazm, ale Arnold jest rozdarty miłością do Matyldy i ojczyzny. Arnoldo potajemnie spotyka się z Matyldą. Jest zrozpaczony, bo między nimi stoi różnica klas. Matylda potrafi go przekonać, że odnosząc sukces na polu bitwy w Europie, może zdobyć prawo do poślubienia jej. Kiedy umawiają się na spotkanie następnego dnia, słyszą zbliżających się Tella i Fuersta. Matylda szybko znika, ale Tell zauważa cień osoby, co wzbudza jego podejrzenia. Arnold wyznaje Matyldzie miłość i mówi, że będzie walczył za sztandar Habsburgów na obcych ziemiach. Oboje ogłaszają straszną wiadomość, że ojciec Arnolda został zabity przez ciemiężycieli. Arnold jest załamany i razem przysięgają podjąć walkę z Habsburgami. Matylda i Arnold spotykają się następnego ranka w odległej kaplicy. Arnoldo tłumaczy jej, że jego honor wymagał od niego walki za ojczyznę. Przerażona Matylda dowiaduje się, że Gessler kazał zabić ojca Arnolda i że jej marzenie o ślubie z Arnoldem nie spełni się. W międzyczasie Tell zostaje aresztowany i skazany na śmierć, ponieważ odmówił uznania rządów Gesslera. Arnold znajduje się w chacie ojca. Wspomina go i opuszcza miejsce swojego dzieciństwa. Jest gotów umrzeć za sprawę szwajcarską.

Liryczna aria Arnolda w połączeniu z następującą po niej kabalettą jest jednym z najtrudniejszych utworów tenorowych w repertuarze operowym. Zanim poświęcimy się szczegółowo tej arii, warto przyjrzeć się wyjątkowemu znaczeniu historycznemu tej opery dla rozwoju repertuaru tenorowego.

 

 

Słynne “do in petto” – narodziny heroicznego tenora bohaterskiego

Rola Arnolda jest niewątpliwie jedną z najtrudniejszych ról tenorowych w repertuarze operowym. Oszalały na punkcie opery pisarz James Joyce zauważył kiedyś: “Przejrzałem partyturę Guillaume’a Tella i odkryłem, że tenor śpiewa 456 G, 93 As, 92 As, 54 Bflat, 15 B, 19 C i dwa C szarpane”.

Arnoldem pierwszego wykonania był Adolphe Nourrit. Był on czołowym tenorem swoich czasów i bezsprzecznie wielkim śpiewakiem. Miał problemy z tą rolą i podobno od trzeciego wykonania pomijał arię “Asile héréditaire” (“O muto asil”) i następującą po niej Caballettę. Osiem lat później jego rywal Gilbert Duprez zaśpiewał jako Arnold pierwsze udokumentowane wysokie C z pełnego głosu piersiowego (“do in petto”) zamiast z głosu falsetowego. Rossini był wstrząśnięty i odepchnięty. Porównał ten ton “do skrzeczenia kapłona, któremu poderżnięto gardło”.

Po tym wydarzeniu nic już nie było takie jak dawniej, publiczność była zachwycona, a kolejne pokolenie kompozytorów wywróciło do góry nogami panujący styl śpiewania, narodził się bohaterski tenor o rozdzierającym głosie. Nawet Nourrit pojechał do Włoch, by nauczyć się nowego stylu. Kiedy jego żona odwiedziła go we Włoszech, stwierdziła, że zrujnował sobie głos.

Rossini napisał tę arię dla francuskiej Grand Opéra. Równie często śpiewana jest wersja włoska, więc istnieją dwie językowo różne wersje tej opery. Z tego powodu znajdziesz tu przykłady audio z dwoma różnymi wariantami tekstu.

Aria rozpoczyna się od krótkiego motywu rogu, który reprezentuje wspomnienie młodości Arnolda.

Już kilka taktów po wejściu tenora musi on zaśpiewać eksponowane B flat, a dwa takty później kolejne.

Rossini komponuje ból pożegnania z powtarzającym się wzrostem frazy “J’appelle en vain”.

Aria kończy się wysokim C.

Aria kontynuowana jest niesławną kaballettą “Amis, amis, secondez ma vengeance” (Corriam! Voliam! S’affretti lo scempio), która jest upstrzona 6 kolejnymi wysokimi C, z których niektóre muszą być utrzymane przez półtora taktu, aby wyrazić ekstazę Arnolda.

 

Aria – tekst ASILE HEREDITAIRE (O MUTO ASIL DEL PIANTO)

Asile héréditaire,
Où mes yeux s’ouvrirent au jour,
Hier encor, ton abri tutélaire
Był ojcem mojej miłości.

J’appelle en vain, douleur amère!…
J’appelle, il n’entend plus ma voix!
Murs chéris qu’habitait mon père,
Je viens vous voir pour la dernière fois!

…

Amis, amis, secondez ma vengeance.
Jeżeli nasz szef jest w piwnicach,
To my musimy go bronić;
D’Altdorf les chemins sont ouverts.
D’Altdorf les chemins sont ouverts.
Suivez moi! Suivez moi!
d’un monstre perfide
Trompons l’espérance homicide,
Trompons l’espérance homicide;
Uwolnijcie Guillaume’a!
Arrachons Guillaume à ses coups !

O muto asil del pianto
Dov’io sortiva il dì:
Ieri felice… ahi, quanto!
Oggi fatal così!

Invano il padre io chiamo:
Egli non m’ode più.
Fuggir quel tetto io bramo
Che caro un dì mi fu.

…

Corriam, voliam, s’affretti
Lo scempio di quel vile
Che su noi trionfò.
Sì, vendetta dell’empio facciamo:
Il sentiero additarvi saprò.

Ah! venite; delusa la speme
Renderem di chi vili ne brama.
Gloria, onore, vendetta ci chiama,
E Guglielmo per noi non morrà.

Dom przodków
gdzie moje oczy otworzyły się na światło dnia,
ukochane mury, w których mieszkał mój ojciec,
Przybywam, by zobaczyć cię po raz ostatni!

…

Przyjaciele, przyjaciele, wspomóżcie moją zemstę.
Jeśli nasz wódz jest w okowach
to do nas należy jego obrona;
Drogi do Altdorfu są otwarte,
drogi do Altdorfu są otwarte, drogi do Altdorfu są otwarte.
Za mną! Za mną!
Oszukajmy morderczą nadzieję
zdradzieckiego potwora,
Oszukajmy jego morderczą nadzieję;
Wyrwijmy Williama z jego ciosów!

 

Słynne interpretacje ASILE HEREDITAIRE (O MUTO ASIL DEL PIANTO)

Jak już wspomniano, rola Arnolda jest niesłychanie trudna do wypełnienia. O ile w latach 50. i 60. rolę tę opanowali dwaj wybitni śpiewacy, Gedda i Kraus, o tyle przez czterdzieści (!) lat było o niej cicho. Po 2010 roku obraz znów się zmienił i w ciągu kilku lat zadebiutowali w tej roli Juan Diego Florez, Michael Spyres, Bryn Hymel i John Ossborn, którzy znakomicie opanowali tę morderczą partię.

Gedda podobno powiedział, że śpiewanie Arnolda było największym błędem w jego karierze. Jego głos miał odpowiednią wysokość, był barwny i zniuansowany nawet w górnych rejestrach.

O muto asil del pianto (1) – Gedda

Dla porównania słyszymy interpretację Pavarottiego. Jest ona bardziej dramatycznie narysowana niż bardziej liryczna interpretacja Geddy. Wysokości są nieco bardziej wymuszone, Pavarotti pokazał wielkie serce do podjęcia się tej roli. Ale świadomie powstrzymał się od śpiewania tej roli na scenie, ponieważ wiedział, że jego głos uległby uszkodzeniu, gdyby musiał śpiewać ją w kilkudniowych odstępach jeden po drugim.

O muto asil del pianto (2) – Pavarotti

Alfredo Kraus, fenomenalny “Tenore di grazia” śpiewa piękne szlachetne linie. Słyszymy Cavatinę (od 1:30). Na bis śpiewa nawet Es na końcu (4:48).

O muto asil del pianto (3) – Kraus

Głos Bryn Hymel jest nie tylko potężny, ale i gładki. Usłysz imponujący długi koniec C amerykańskiego tenora. Aria rozpoczyna się od 3.10.

Asile héréditaire (4) – Hymel

Kolejne nagranie pochodzi z 1904 roku i zostało zaśpiewane przez Francesco Tamagno, premierowego Otella, którego Verdi osobiście wybrał do tej wymagającej roli. Toscanini w swojej Interpretacji skrytykował jej osobliwości, ale w Cabballetcie usłyszał “chór srebrnych trąb”, a wysokie C dosłownie powaliło go na kolana.

Kesting (“Wielcy śpiewacy”): “W stretcie, prawdopodobnie przetransponowanej o pół tonu, tenor śpiewa delikatne G i A tuż nad zmianą rejestru z nieopisanym bogactwem i intensywnością, a jego najwyższe dźwięki, utrzymywane bez wysiłku, wymykają się opisowi.

O muto asil del pianto (5) – Tamagno

Wreszcie słyszymy ekstatyczną wersję amerykańskiego tenora Michaela Spyre’a, którego głos śpiewa wysokie C znakomicie, niby bez zmęczenia, a jednak ma souplesse w wibrato pierwszej lirycznej partii.

Asile héréditaire (6) – Spyres

Głos amerykańskiego tenora Osborna jest bardziej liryczny niż jego rodaka Spyresa i wyróżnia się silnym wibrato.

Asile héréditaire (7) – Osborn

Peter Lutz, opera-inside, internetowy przewodnik operowy po arii “ASILE HEREDITAIRE (O MUTO ASIL DEL PIANTO)” z opery “Guillaume Tell” Gioacchino Rossiniego..