Samson et Dalila to jedno z 5 największych dzieł francuskiej literatury operowej. Trzy nieśmiertelne arie na mezzosopran, przytłaczające Bacchanale, atrakcyjna rola tenorowa i wspaniałe chóry pozostawiają niezatarte wrażenia. Drugi akt ukazuje największe emocje i namiętności.
Wielka prośba Dalili do Boga Miłości
Niespokojny wstęp ukazuje wzburzenie Dalili; jej celem jest zemsta. Wyzwaniem tej arii jest utrzymanie pięknej modlitwy do Boga miłości w kobiecym brzmieniu, mimo mściwego tekstu (on jest moim niewolnikiem, wlej truciznę w jego żyły) i niskich przebiegów.
Nikt nie potrafiłby uczynić tego błagania tak silnym jak Maria Callas.
Samson, recherchant ma présence … Amour! viens aider ma faiblesse! – Maria Callas
Wielka scena uwodzenia – Mon coeur s’ouvre à ta voix
Saint-Saens napisał nie mniej niż trzy wielkie, nieśmiertelne arie do roli Dalili. Ta aria jest jedną z najpiękniejszych i najbardziej uwodzicielskich arii w całym repertuarze operowym.
Dalila chce uwieść Samsona z racji stanu, ale wyczuwa się, że za jej uwodzicielskimi obietnicami kryje się coś więcej. Może nie jest zakochana w Samsonie, ale coś do niego czuje. Stara się uwieść Samsona swoim ciepłym, erotycznym głosem. Akompaniament orkiestry jest delikatny, chwilami figlarny, całkowicie rezygnuje z instrumentów dętych blaszanych i perkusyjnych.
Saint-Saens określił wykonanie jako “dolcissimo e cantabile”. Głos i orkiestra lśnią w świetlistych dur. Orkiestra gra akordy pęczniejące i słabnące, które imitują delikatny, powiew wiatru, alegorię piękna i uwodzenia.
Ale Dalila nie dotarła jeszcze do celu. Musi dotrzeć do tajemnicy Samsona. Słodko, niemal błagalnie, prosi Samsona, by do niej przemówił, osuszył jej łzy. Ton staje się coraz bardziej naglący, powtarza ekstatyczne “versez moi l’ivresse” (“Napełnij mnie szczęściem”), którym chce zdobyć Samsona. Piękny pasaż klarnetu podejmuje ten temat w sposób boleśnie słodki. Część druga ponownie podejmuje tematy z części pierwszej. Brzmienie orkiestry zmienia się coraz bardziej wraz z uwodzicielskimi orientalnymi figurami, aż w ostatniej części znów słychać zachodnie harmonie. Na koniec Samson poddaje się, utwór staje się duetem, a on sam kilkakrotnie pinie “Dalila, je t’aime”.
Zobacz wspaniały fragment z Olgą Borodiną i Placido Domingo
Mon coeur s’ouvre à ta voix – Borodina / Domingo
Słynne Bacchanale – orientalne dźwięki
Bachanalią Saint-Saens napisał balet niczym rozpętany obraz erotyczny. Podsycani energiczną muzyką goście rozpoczynają swój ekstatyczny taniec.
Balet rozpoczyna się obojowym wstępem. Muzyka napisana jest w Frygian-dur (Jihaz), skali powszechnej w muzyce orientalnej.
Saint-Saens imitował w Bacchanale (i w całej operze) pół tuzina starożytnych instrumentów arabskich. Wstęp obojowy przywołuje brzmienie szałamai, harfa imituje qunan, a smyczki grane pizzicato naśladują oude – podobną do lutni gitarę z wygiętą szyjką, szarpaną plektronem, używaną do dziś.
W drugiej części muzyka nabiera europejskiego, walcowego charakteru, by następnie powrócić do świata części pierwszej.
Bacchanale przypomina w dalekim stopniu scenę wenusbergską z Tannhäusera i z pewnością było inspiracją dla Straussowskiego “Tańca siedmiu zasłon” z Salome z roku.
Usłysz i zobacz wspaniałe Bacchanale w produkcji Met.
Bacchanale – Levine
Dodaj komentarz
Chcesz się przyłączyć do dyskusji?Feel free to contribute!